Kilis'te Kimler Yaşıyor?

Kilis’te Kimler Yaşıyor? Demografik Yapının Dinamiklerini Keşfetmek

Suriye sınırına komşu konumuyla dikkat çeken Kilis, son yıllarda yaşanan göç dalgası nedeniyle demografik yapısında oldukça çarpıcı değişimler gözlemlemektedir. Hem yerleşik yaşam hem de nüfus düzeni açısından Kilis, Türkiye’nin diğer illerinden farklı bir nüfus karmasını içinde barındırmaktadır. Peki, Kilis’te kimler yaşıyor? Gelin bu soruyu detaylı verilerle yanıtlayalım.

Suriyeli Göçmenlerin Yoğunluğu ve Nüfus Oranı

İçişleri Bakanlığı ve Valilik verilerine göre, Kilis’te geçici koruma statüsünde kayıtlı Suriyeli sayısı 109.667’dir. Bu kişilerin yaklaşık 18.500’ü son iki yıldır sahada aktif bulunmamakta. Geriye kalan yaklaşık 91.000 Suriyeli, kentte fiilen yaşamaktadır. Kilis’in toplam nüfusu ise yaklaşık 237.000 olarak belirlenmiştir. Bu verilere göre, kentte yaşayan her dört kişiden biri Suriyeli statüsünde bulunmakta, yani yaklaşık yüzde 38,5’lik bir oranla ciddi bir nüfus çalışma içinde yer almaktadır.

2024 yılında kayıtlı Suriyeli sayısında hafif düşüşler gözlemlenmiştir. Bazı kaynaklarda bu sayının 62.500’e kadar gerilediği belirtilse de , aktif olarak kentte yaşayanların miktarı 91.000 civarında kabul edilmektedir. Bu da Kilis’te yaşayan Suriyeli nüfusunun varlığının hala güçlü olduğunu göstermektedir.

Türk Vatandaşlarının Dağılımı ve Sosyal Yapı

Kilis’teki yerleşik nüfus, büyük ölçüde Türk vatandaşıdır. ADNKS verilerine göre 2024 itibarıyla kent merkezinde 156.739 kişi yaşarken, ilin toplam nüfusu 237.000 civarındadır. Bu durumda Türk vatandaşlarının sayısı yaklaşık 146.000–156.000 arasında seyretmektedir. Merkez ilçede ve kırsalda yaşayan Türkler kent yaşamının tüm alanlarına yoğun şekilde hâkimdir.

Kültürel Çeşitlilik ve Etnik Dinamikler

Kilis, yalnızca Türk ve Suriyelilerden oluşmayan, daha geniş bir toplumsal mozaik barındıran bir sınır kentidir. Tarihsel süreçte burada Türkmen, Arap ve Kürt kökenli topluluklar da yerleşmiştir. Örneğin Musabeyli gibi ilçelerde hem Kürtler hem de Türkler birlikte yaşamaktadır . Ayrıca Elbegli Türkmenleri gibi Türk boyları da kente tarihi olarak köklü bir katkı sağlamıştır.

Günlük Yaşam ve Sosyal Etkileşim

Suriyeli nüfusun yoğunluğu, Kilis’te sosyal hayatın her alanına yansımaktadır. Okullarda öğrencilerin önemli bir kısmı Suriyeli, birçok esnaf Suriyeli girişimci; bazı mahallelerde ise Arapça tabelalar görmek mümkündür. Bu durum, sağlık, eğitim, altyapı hizmetleri gibi kamu alanlarında entegrasyon sürecini gündeme taşımıştır. Dil bariyeri, eğitimdeki sınıf düzenlemeleri ve iş gücü paylaşımı gibi konular, kentte sosyal uyum politikasının merkezinde yer almaktadır.

Sosyo-Ekonomik ve Demografik Portrait

Kilis’te yaşayanlar demografik olarak üç gruba ayrılmış durumda: Türk vatandaşları, Suriyeli geçici koruma altındakiler ve etnik kökenlere göre Kürt, Türkmen/Arap kökenli yerel topluluklar. Bu yapı, kilit hizmet alanlarında öncelik, kaynak dağılımı ve sosyal politika planlamasında farklı yaklaşım gerektirmektedir. Eğitim-öğretim, sağlık hizmetleri, istihdam ve altyapı gibi alanlarda çalışmalar bu nüfus kompozisyonuna göre düzenlenmektedir.

Bu karakteristik yapı, Kilis’i hem Türkiye'de hem de uluslararası göç ve affer sosyal uyum analizlerinde öne çıkartan bir örnek haline getiriyor. Kilis’te yaşayanlar yalnızca sayısal anlamda değil; kültürel, ekonomik ve toplumsal etkileşimde de bu mozaik yapıyı beslemektedir.