İsrailli 12 insan hakları örgütünün ortak raporu, 2025’in İsrail tarafından işgal altındaki Filistinlilere yönelik ihlallerin en yüksek seviyeye çıktığı yıl olduğunu ortaya koydu.
İsrailli insan hakları örgütleri Bimkom, Gisha, HaMoked, İşkenceye Karşı Kamu Komitesi, Yeş Din, İr Amim, İsrail İnsan Hakları İçin Doktorlar, Sivil Haklar Derneği, Barış İçin Savaşanlar, Emek Shaveh, Breaking the Silence ve Torat Tzedek’in oluşturduğu platform, Gazze Şeridi ile Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te yaşanan ihlalleri toplu bir raporla açıkladı. Rapora göre, 2025 yılı, İsrail’in saldırılarının ikinci yılı olurken, öldürülen Filistinlilerin sayısı 2023 Ekim ayı öncesine göre neredeyse iki katına çıktı. Gazze’de zorla yerinden edilenlerin sayısı 1.9 milyona ulaşarak nüfusun yaklaşık yüzde 90’ına erişti.
Örgütlerin ortak açıklamasında, “2025, sınır tanımayan, uluslararası hukuku sistematik biçimde ihlal eden bir devlet pratiğini açığa çıkardı. Açlığın silaha dönüştürülmesi, hastanelere saldırılar, tutukluların ortadan kaldırılması, toplulukların sürülmesi ve sivillerin öldürülmesi artık rutin bir politika” ifadesi yer aldı. Rapora göre, İsrail’in insani yardım geçişlerini engellemesi Gazze’de kıtlığı “kitlesel ölümlere” dönüştürdü. Yalnızca temmuz ayında 13 bin çocuğa şiddetli yetersiz beslenme teşhisi konuldu; ekim itibarıyla 157’si çocuk 461 kişi açlık nedeniyle yaşamını yitirdi. Gazze’deki saldırılarda öldürülen Filistinlilerin sayısı 67 bin 173’e yükseldi, 170 binden fazla kişi yaralandı. İsrail saldırıları sonucu 10 bin kişinin enkaz altında olduğunun tahmin edildiği belirtildi.
Rapora göre, İsrail ve ABD koordinasyonundaki Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dağıtım alanlarının önünde 2 bin 306 kişi öldürüldü, 16 bin 929 kişi yaralandı. Filistinlilerin canlı kalkan olarak kullanıldığına dair çok sayıda tanıklık rapora yansıtıldı. Batı Şeria’da ise yerleşimci şiddeti 2025’te “kitlesel sürgüne” dönüştü. Hayvancılıkla geçinen 44 topluluk tamamen, 10 topluluk ise kısmen yerinden edildi; 2 bin 932 Filistinli bu saldırılar nedeniyle topraklarını terk etmek zorunda kaldı. İsrail ordusu 2025 yılında idari tutukluluk kapsamında 3 bin 577 kişiyi alıkoydu; alıkonulan Filistinlilerden 98’i işkence ve tıbbi bakım eksikliği nedeniyle hayatını kaybetti.
Doğu Kudüs’te ise İsrail’in mülksüzleştirme politikası yoğunlaştı. Tapu tescil projesinin Filistinlilerin mülklerini ellerinden almak için kullanıldığı, yasa dışı yerleşimlerin benzeri görülmemiş şekilde arttığı kaydedildi. Belediye hizmetlerinin çöktüğü kentte hareket özgürlüğü sınırlanırken eğitimden sağlık hizmetlerine kadar birçok temel alanda erişim kısıtlandı. Raporda ayrıca İsrail’in 2025’te tarihi ve kültürel alanları hedef aldığı, Gazze’de Paşa Sarayı, Gazze Kent Arşivi, Refah Müzesi ve antik liman bölgeleri dahil birçok yapının tahrip edildiği belirtildi. İsrail’in Batı Şeria’da Sebastia gibi bölgeleri “arkeolojik alan” ilan ederek el koyduğu ifade edildi.
Rapor, Gazze Şeridi’ne saldırıların ikinci yılında yürütülen askeri operasyonların, zorla yerinden etmelerin ve insani yardım engellemelerinin Filistinliler için çok boyutlu bir yıkıma dönüştüğünü ortaya koydu.
