Trabzon’da 3 çocuk annesi Sibel Kuştil’in sağlık sisteminde 7 yıldır “ölü” görünmesine yol açan kayıt hatası düzeltildi; Kuştil resmen “sağ” görünüyor.
Trabzon’un Akçaabat ilçesinde yaşayan 30 yaşındaki Sibel Kuştil, bir hafta önce sağlık raporu almak için gittiği aile hekimliğinde hayatının en büyük şokunu yaşadı: Sağlık sistemi kayıtlarında 2018’den beri “ölü” görünüyordu. Nüfus müdürlüğü kayıtlarında “yaşıyor” bilgisinin yer almasına rağmen, medikal sistemlerdeki bu tutarsızlık nedeniyle Kuştil yıllardır randevu planlayamıyor, ilaç yazdıramıyor ve rutin muayenelerde sorunlar yaşıyordu. Olayın basına yansımasının ardından ilgili birimler harekete geçti ve hata düzeltildi. Kuştil, “Yaşadığımı ispatladım” dedi.
Hata nasıl fark edildi?
Kuştil, sağlık raporu başvurusu sırasında hekimlik ekranında “ölü” göründüğünü öğrenince durumun peşine düştü. İlk incelemede nüfus kayıtlarında sorun olmadığı, çelişkinin yalnızca sağlık bilgi sistemine ait ekranlarda ortaya çıktığı anlaşıldı. Kuştil, 7 yıl önce ölü bebek dünyaya getirdiğini, o dönemde hastane tarafında bir kimlik eşleşmesi hatası yapılmış olabileceğini düşündüğünü söyledi.
‘Yaşıyor’ bilgisi sisteme işlendi
DHA kaynaklı haberlerin ardından Sağlık Bakanlığı’nın ilgili birimleri ve yerel kurumlarca teknik düzeltme yapıldı. Böylece Kuştil’in tüm sağlık ekranlarındaki statüsü “sağ/yaşıyor” olarak güncellendi. Kuştil, “Artık ilaçlarımı alabileceğim, raporuma kavuştum” diyerek rahatladığını belirtti.
Yedi yılın yarattığı mağduriyet
Kayıt hatası, Kuştil’in sağlık hizmetlerine erişiminde aksaklık yarattı. Bazı başvurularda ek teyit istenirken, e-reçete ve randevu süreçlerinde gecikmeler yaşandı. Uzmanlar, bu tür vakalarda nüfus ve sağlık sistemleri arasındaki veri eşleşmesinin kritik olduğunu, özellikle doğum ve ölüm bildirimlerinde hatalı kodlamaların yıllar sonra bile mağduriyete yol açabildiğini vurguluyor. (Bu değerlendirme genel çerçevedir; olayın teknik incelemesi resmî kurumlarca yürütülmektedir.)
Olası neden: Eşleşme/kodlama hatası
Kuştil’in öne sürdüğü ihtimale göre, 7 yıl önceki düşük/ölü doğum bildirimi sırasında kimlik alanlarının hatalı doldurulması ya da bebeğe ait kaydın anne üzerinde eşleşmesi, sağlık bilgi sisteminde “ölüm kaydı” algısı oluşturmuş olabilir. Basına yansıyan açıklamalarda da şüphenin bu yönde olduğu görüldü.
“Bir habere bakar” denetim etkisi
Konunun ulusal basına yansımasıyla (DHA aktarımıyla Habertürk, CNN Türk, yerel 61saat ve diğer mecralar) hata hızla düzeltildi. Bu durum, vatandaşların benzer tutarsızlıklarda hem il/ilçe nüfus müdürlükleri hem de il sağlık müdürlüklerine başvurmasının ve yazılı kayıt tutmasının önemini bir kez daha gösterdi.
Soru işaretleri ve sonraki adımlar
-
Arşiv taraması: İlgili hastanenin 2018 yılı doğum/ölüm bildirimleri gözden geçirilerek hatanın kaynağı tespit edilebilir.
-
Sistem denetimi: Entegrasyon kayıtları (log’lar) üzerinden hangi tarihte “ölü” statüsünün işlendiği, kim tarafından ve hangi form üzerinden tetiklendiği incelenmeli.
-
Eğitim ve kontrol listeleri: Doğum/ölüm bildirimlerinde zorunlu alanların kimlik numarası ve ad-soyad eşleşmesiyle çift doğrulaması sağlanmalı; düşük/ölü doğum kodlamaları için rehber güncellenmeli.
Kuştil’in statüsünün “sağ” olarak düzeltilmesi, mağduriyetin fiilen sona erdiği anlamına geliyor. Ancak benzer hataların tekrarını önlemek için hem yerel hem merkezi düzeyde süreç iyileştirmeleri bekleniyor.
Haber: Abdurrahman REYHANLI
