SANKO Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Meltem Demirci, gıda zehirlenmelerinin toplum sağlığını tehdit eden, önlenebilir ancak ihmal edildiğinde ciddi sonuçlar doğurabilen önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu belirtti.
Demirci, gıda zehirlenmesini “bakteri, virüs, parazit veya toksin içeren besinlerin tüketilmesi sonucu gelişen ve genellikle sindirim sistemini etkileyen klinik tablo” olarak tanımladı. Belirtilerin hafif seyredebildiğini ancak bazı vakalarda tıbbi müdahale gerektirecek düzeye ulaşabildiğini vurguladı. Risk grubundaki kişilerde şikâyetlerin daha hızlı ortaya çıkıp daha ağır seyredebileceğine dikkat çekti.
En sık görülen belirtiler
Demirci, gıda zehirlenmesinde en sık karşılaşılan belirtileri şöyle sıraladı:
-
Bulantı, kusma İshal Karın ağrısı ve kramp, Halsizlik, baş dönmesi, Ateş, İştahsızlık, Dehidratasyon belirtileri (ağız kuruluğu, susuzluk hissi)
En sık karşılaşılan nedenler
Gıda zehirlenmesine yol açan başlıca etkenleri de paylaşan Demirci, şu noktalara dikkat çekti:
-
Yeterli ısıda pişirilmemiş et, tavuk ve yumurta ürünleri Soğuk zinciri bozulmuş veya uygun koşulda saklanmamış süt ve süt ürünleri Yeterince temizlenmemiş sebze ve meyveler Hijyen kurallarına uyulmadan hazırlanan ya da servis edilen gıdalar ve son olarak Pişmiş yemeklerin uzun süre oda sıcaklığında bekletilmesi.
Bu durumların mikroorganizmaların çoğalmasına ve gıdaların riskli hale gelmesine neden olabileceğini ifade eden Demirci, özellikle çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalığı olanların gıda kaynaklı enfeksiyonlara karşı daha hassas olduğunu söyledi.
Evde uygulanabilecek temel önlemler
“Basit ama etkili adımlarla gıda zehirlenmeleri büyük ölçüde önlenebilir” diyen Demirci, evde dikkat edilmesi gerekenleri şöyle anlattı:
-
El hijyeni: Yemek hazırlığı öncesi/sonrası ve çiğ gıdayla temastan sonra eller en az 20 saniye sabunla yıkanmalı. Çiğ–pişmiş ayrımı: Çiğ et, balık ve tavuk diğer gıdalarla temas etmeyecek şekilde saklanmalı; mümkünse ayrı kesme tahtası ve ekipman kullanılmalı. Yeterli pişirme: Özellikle hayvansal ürünlerde iç sıcaklığın güvenli düzeye ulaştığından emin olunmalı. Doğru saklama: Pişmiş yemekler oda sıcaklığında en fazla 2 saat bekletilmeli, uygun kaplarda buzdolabına kaldırılmalı. Sebze-meyve temizliği: Akan suda bolca yıkanmalı; gerek görüldüğünde uygun dezenfeksiyon yöntemleri uygulanmalı.
Demirci, gıda güvenliği bilincinin yalnızca bireysel sağlık için değil, toplum sağlığının sürdürülebilirliği açısından da temel bir gereklilik olduğunu vurguladı.
