Güneş, yaşamın kaynağı olarak insan sağlığı için vazgeçilmez bir unsur. D vitamini sentezinden ruhsal dengeye kadar birçok sistem üzerinde olumlu etkisi bulunuyor.
Ancak uzmanlar, güneş ışığının bilinçsizce ve uzun süreli maruziyetinin cilde ve genel sağlığa ciddi zararlar verebileceği uyarısında bulunuyor.
Günde Ne Kadar Güneşlenmeli?
Dermatoloji uzmanları, güneş ışığının en yararlı olduğu saatlerin sabah 10.00 öncesi ve akşam 16.00 sonrası olduğunu vurguluyor.
Bu saatlerde 15 ila 20 dakikalık doğrudan güneş teması, vücudun D vitamini ihtiyacını büyük ölçüde karşılıyor.
Ortalama bir yetişkinin haftada 3-4 kez bu sürelerde güneşlenmesi, bağışıklık sisteminin güçlenmesi ve kemik sağlığının korunması için yeterli kabul ediliyor.
Güneşten alınan D vitamini, kalsiyumun emilimini artırarak kemik erimesi (osteoporoz) riskini azaltıyor. Ayrıca serotonin hormonunu tetikleyerek ruh halini iyileştiriyor, mevsimsel depresyona karşı koruyucu etki sağlıyor.
Fazla Güneşin Zararları
Her ne kadar güneş sağlığa faydalı olsa da, gereğinden fazla maruz kalmak cilt ve göz sağlığı açısından ciddi riskler taşıyor.
Ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süreli maruziyet, ciltte yanıklara, lekelenmelere ve elastikiyet kaybına neden oluyor.
Deri kanseri vakalarının büyük bölümü, yıllar içinde biriken UV hasarından kaynaklanıyor.
Türk Dermatoloji Derneği’nin verilerine göre, son 10 yılda cilt kanseri vakalarında %30 artış görüldü.
Bu artışın temel nedenlerinden biri, özellikle yaz aylarında uzun süreli ve korumasız güneşlenme alışkanlığı.
Göz Sağlığı da Tehdit Altında
Güneşin zararlı ışınları yalnızca cildi değil, gözleri de etkiliyor.
UV ışınlarına uzun süre maruz kalmak, katarakt ve sarı nokta hastalığı (makula dejenerasyonu) riskini artırıyor.
Uzmanlar, özellikle yaz aylarında dışarı çıkarken UV filtreli güneş gözlüğü kullanılmasını öneriyor.
Kimler Dikkat Etmeli?
Açık tenli kişiler, çocuklar ve yaşlılar güneş ışınlarına karşı daha hassas.
Cilt hastalığı öyküsü bulunan veya bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler de kısa süreli ve korunaklı güneşlenmeyi tercih etmeli.
Güneş kremleri en az SPF 30 koruma faktörüne sahip olmalı ve dışarı çıkmadan 20 dakika önce uygulanmalı.
Uzmanlardan Öneri: Dengeli Güneşlenme
Kardiyoloji ve endokrinoloji uzmanları, güneşin faydasını maksimuma çıkarmak için kısa ama düzenli maruziyeti öneriyor.
Sabah yürüyüşleri sırasında 15-20 dakika kol ve bacakların açıkta kalması, D vitamini sentezi için yeterli görülüyor.
Buna karşın 30 dakikanın üzerindeki korumasız güneşlenme, fayda yerine zarar getiriyor.
Sonuç olarak; güneş ne tamamen kaçınılması gereken bir düşman, ne de sınırsızca faydalanılabilecek bir dost.
Doğru saatlerde, doğru süreyle ve koruyucu önlemlerle güneşten yararlanmak, hem fiziksel hem ruhsal sağlık için en güvenli yol.
