Kilis’i Kurtaran Direnişin Kahramanları Kimlerdi?
Kurtuluş Savaşı yıllarında işgal altındaki pek çok şehir gibi Kilis de zorlu bir sürecin ardından özgürlüğüne kavuştu. Ancak bu kurtuluş, sadece düzenli ordu birliklerinin değil, aynı zamanda halkın ve yerel milis güçlerinin ortak mücadelesiyle gerçekleşti. 7 Aralık 1921’de Fransız işgalinden kurtulan Kilis’in özgürlüğü, kahramanlıkla örülmüş bir direnişin neticesi olarak tarihe geçti.
Kuvayı Milliye Ruhu Kilis’te Can Buldu
Kilis’in kurtuluşunda en etkili güç, yerel halkın örgütlü direnişiydi. Mondros Mütarekesi sonrası bölgenin Fransız işgali altına girmesiyle birlikte halk, çeşitli bölgelerde kendi savunma hatlarını oluşturmaya başladı. Fransızların, halk üzerinde baskı kurarak yönetim sağlamaya çalışması üzerine bölge halkı, Kuvayı Milliye’den aldığı ilhamla silahlandı. Kilisli vatanseverler, Gaziantep ve Maraş gibi civar şehirlerle iletişim kurarak mücadeleyi birlikte yürüttü. Bu süreçte düşmana karşı yapılan küçük çaplı saldırılar ve direnişler, Fransızları yıldırmaya başladı.
Yerel Önderler ve Milisler Sahaya İndi
Kilis'in özgürlüğüne giden yolda, yerel liderler ve halkın içinden çıkan cesur komutanlar ön saflarda yer aldı. Dönemin yerel önderlerinden bazıları, halkı silahlandırarak savunma hatlarını güçlendirdi. Milis kuvvetleri, kısıtlı imkanlara rağmen dağ yolları ve geçitleri kullanarak Fransızlara karşı pusular kurdu. Zamanla direnişin halk desteği artınca, kentteki işgal kuvvetleri de zayıflamaya başladı. Bu dönemde kadın-erkek birçok kişi cephe gerisinde lojistik destek sağladı, yiyecek ve mühimmat temin etti.
Ankara Anlaşması ve Resmi Kurtuluş
Direnişin en yoğun olduğu yıllarda Fransızlarla yapılan diplomatik temaslar sonucunda 1921 Ankara Anlaşması imzalandı. Bu anlaşma kapsamında, Kilis’in de içinde bulunduğu bazı bölgelerin Fransız işgalinden çekilmesi kararlaştırıldı. 7 Aralık 1921 tarihinde Fransız askerleri kentten ayrıldı. Bu tarih, Kilis’in kurtuluş günü olarak anılmaya başlandı. Ancak sadece bir anlaşma değil, Kilis halkının gösterdiği kararlılık ve cesaret, bu sonucun temelini oluşturdu.
Bugün Kilis’in kurtuluşunu sağlayan kahramanların isimleri belki tek tek bilinmiyor olabilir, fakat ortaya koydukları irade, halkın bağımsızlık aşkının en güçlü simgelerinden biri olarak hafızalarda yaşamaya devam ediyor. Kentin dört bir yanında bu mücadeleye tanıklık eden yapılar, anıtlar ve anlatılar hâlâ halkın belleğinde tazeliğini koruyor.
