Kilis, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış kadim bir Anadolu şehridir. Peki Kilis ne zaman Müslüman oldu? Bu soru hem bölge halkı hem de tarih meraklıları için oldukça önemlidir. İşte detaylı cevabı...
Güneydoğu Anadolu’nun tarihî şehirlerinden biri olan Kilis, İslamiyet ile oldukça erken bir dönemde tanışmıştır. İslam ordularının fetih hareketleri sırasında önemli bir geçiş güzergâhı üzerinde bulunan Kilis, 7. yüzyılın ortalarında, yani Halife Hz. Ömer (r.a.) döneminde Müslüman olmuştur.
Yermük Savaşı Kilit Nokta Oldu
Kilis’in Müslüman oluşu sürecinde en kritik dönemeçlerden biri, 636 yılında gerçekleşen Yermük Savaşı olmuştur. Bu savaş, Halid bin Velid komutasındaki İslam ordularının Bizans İmparatorluğu'na karşı büyük bir zafer kazandığı tarihi bir dönüm noktasıdır. Yermük Zaferi’nin ardından İslam orduları kuzeye, yani bugünkü Suriye sınırını aşarak Güneydoğu Anadolu’ya doğru ilerlemiş, bu sırada Kilis ve çevresi de İslam topraklarına katılmıştır.
Kilis, İslam’la Tanışan İlk Anadolu Toprakları Arasında
Yermük Savaşı sonrası bölge fethedildiğinde, Kilis toprakları 640 yılı civarında Müslüman olmuştu. Bu da Kilis’i, Anadolu’da İslam’la ilk tanışan şehirlerden biri haline getiriyor. O dönemde Kilis, küçük bir yerleşim yeri olmakla birlikte stratejik önemi oldukça büyüktü. İslam ordularının Suriye ile Anadolu arasındaki geçiş güzergâhı olarak bu bölgeyi kontrol altına alması, hem askerî hem de dini yayılım açısından kilit bir hamleydi.
Emevîler ve Abbasîler Döneminde İslam Kültürü Gelişti
Kilis, İslam ordularınca fethedildikten sonra Emevîler (661–750) ve ardından Abbasîler (750–1258) döneminde Müslüman idareciler tarafından yönetildi. Bu süreçte bölge halkının büyük bölümü İslamiyet’i benimsedi ve bölgedeki İslam kültürü derinleşti. Kilis’te yapılan camiler, medreseler ve vakıf eserleri bu dönemin izlerini taşımaktadır.
Türklerin Bölgeye Gelişi
11. yüzyılda Malazgirt Savaşı sonrası Anadolu’ya giren Türk boyları, zamanla Kilis’e de yerleşmeye başladı. Kilis, Selçuklular ve Artuklular gibi çeşitli Türk beyliklerinin etkisi altında kaldı. Ancak bölgenin asıl Osmanlı hâkimiyetine girmesi, 1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in gerçekleştirdiği Mercidabık Seferi ile oldu. Bu tarihten itibaren Kilis, resmî olarak Osmanlı topraklarına katıldı ve yüzyıllar boyunca Osmanlı yönetimi altında kaldı.
Bugünkü Kilis’te İslam Kültürünün İzleri Yaşatılıyor
Günümüzde Kilis, İslam kültürünün izlerini taşıyan yapıları, camileri, türbeleri ve dini gelenekleriyle dikkat çekmektedir. Şehirdeki Tekke Camii, Ulu Camii, Şeyh Mansur Türbesi gibi birçok dini yapı, Kilis’in İslamiyet’le olan köklü bağını ortaya koymaktadır. Ayrıca halkın büyük bir çoğunluğu Müslümandır ve dini gelenekler günlük yaşamda hâlen güçlü bir şekilde yaşatılmaktadır.
Sonuç: Kilis Yaklaşık 1385 Yıldır Müslüman
Tarihî kaynaklar ve İslam fetihleri göz önüne alındığında Kilis’in Müslüman oluşu yaklaşık 640 yılına, yani günümüzden 1385 yıl öncesine dayanmaktadır. İslam ordularının bu bölgeyi fethetmesiyle birlikte Kilis, İslam medeniyetinin önemli bir parçası hâline gelmiş ve bu kimliğini günümüze kadar taşımıştır.
