Belirtiler (dikkat edilmesi gerekenler)
-
Öksürük (balgamlı ya da kuru), ateş–üşüme titreme, hızlı/zor nefes alma, nefesle artan göğüs ağrısı. Yaşlılarda bilinç bulanıklığı görülebilir.
Kimler daha riskli?
-
65+ yaş, gebeler, KOAH/astım, kalp, şeker hastalığı olanlar, bağışıklığı baskılanmış kişiler ve küçük çocuklar. Bu gruplarda ağır seyir ve hastaneye yatış riski daha yüksektir.
Ne zaman acil değerlendirme gerekir?
-
Nefes darlığı/konuşmayı kesen solunum sıkıntısı, göğüs ağrısı, 39°C ve üzeri inatçı ateş, süregelen öksürük (özellikle irinli/kanlı balgamla), bilinç değişikliği. Bu bulgular varsa gecikmeden sağlık kuruluşuna başvurun.
Bronşit mi, zatürre mi?
-
Bronşit: Büyük hava yollarının iltihabı; çoğu viral, öksürük ön planda.
-
Zatürre (pnömoni): Akciğer dokusunun enfeksiyonu; ateş, nefes darlığı, göğüs ağrısı daha belirgin olabilir. Tanı ve ayrım için hekim muayenesi şarttır.
Kışa girerken korunma önerileri
-
Aşı: Grip aşısı risk gruplarında şiddetli hastalığı azaltır; pnömokok aşısı uygun kişi ve şemalarda düşünülür (hekiminize danışın).
-
Hijyen–havalandırma: Kapalı ve kalabalık alanlarda bulaş riski artar; el hijyeni ve düzenli havalandırma önemlidir. (DSÖ Avrupa mevsim uyarısı.)
-
Genel önlemler: Yeterli su, dinlenme, sigaradan uzak durma; kronik hastalığı olanlarda erken başvuru.
Tedaviye dair not
-
Zatürrede tanı konulursa antibiyotik başlama zamanı ve süresi hastalığın tipine/şiddetine göre hekim tarafından belirlenir; hastane başvurularında ilk 4 saat içinde tedavi başlanması hedeflenir. Gereksiz antibiyotik bronşitte fayda sağlamaz; direnç riskini artırır.
