NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Romanya’nın başkenti Bükreş’te 5–6 Kasım’da düzenlenen NATO Sanayi Forumunda yaptığı konuşmada, “Rusya; Çin, Kuzey Kore, İran ve diğerleriyle birlikte çalışıyor. Savunma sanayi iş birliklerini benzeri görülmemiş seviyelere taşıyorlar. Uzun vadeli bir çatışmaya hazırlanıyorlar.” dedi. Rutte, tehdidin yalnız Ukrayna ile sınırlı olmadığını, Moskova’nın “öngörülebilir gelecekte Avrupa’da ve dünyada istikrarsızlaştırıcı bir güç” olmaya devam edeceğini vurguladı.
“Harcama hedefi: 2035’e kadar GSYH’nin %5’i”
Genel Sekreter, ittifak ülkelerinin 2035’e kadar savunma harcamalarını GSYH’nin %5’ine çıkarması yönündeki taahhüdün “güvende kalmak için gerekli düzey” olduğunu yineledi. Bu çerçevenin en az %3,5’inin çekirdek savunma, %1,5’inin de siber savunma, altyapı ve tedarik zinciri gibi güvenlik harcamalarına ayrılmasının öngörüldüğünü hatırlattı. Bu hedef, 2025 Lahey Zirvesi Bildirisi ve Rutte’nin yıl içindeki açıklamalarıyla da kayda geçmişti.
Rutte, “Mühimmat üretiminde denge değişti. Yakın zamana kadar Rusya, tüm NATO müttefiklerinin toplamından fazla mühimmat üretiyordu; artık değil.” ifadesiyle, ittifakın son aylardaki üretim artışını örnek gösterdi.
“Daha çok ve daha akıllı üretim” çağrısı
NATO şefi, üst düzey hava savunmasından düşük maliyetli İHA önleyicilerine kadar kapasite artışının sürmesi gerektiğini, bunun için uzun vadeli sözleşmeler ve risk paylaşımıyla sanayinin cesaretlendirilmesi gerektiğini söyledi. “Tehlikeli zamanlar cesur adımlar gerektirir” diyen Rutte, hükümetleri verdikleri taahhütleri uygulamaya ve yüksek hacimli üretime geçmeye çağırdı.
Arka plan: Neden şimdi?
NATO’nun “savaş zamanı zihniyeti”ne geçerek sanayi tabanını büyütme çağrısı, Rutte’nin göreve geldiği 2025 boyunca yaptığı konuşmaların ortak teması oldu. Rutte; Rusya’nın Çin, İran ve Kuzey Kore ile koordinasyon içinde hareket ettiğini ve bunun Avrupa-Atlantik güvenliğini doğrudan etkilediğini defalarca vurguladı.
Öte yandan bağımsız araştırmalar, %5’lik hedefin müttefikler için devasa bütçe artışlarına işaret ettiğini; 2035’te NATO toplam savunma harcamasının trilyonlarca dolar artabileceğini hesaplıyor. Bu nedenle “daha akıllı harcama”, ortak tedarik ve yurt içi üretim kapasitesinin dengeli büyütülmesi, ittifak gündeminin üst sıralarında.
Ne anlama geliyor?
-
Sanayi-NATO yakınlaşması: Yüksek hacimli mühimmat, hava savunması, İHA/karşı-İHA, elektronik harp ve lojistik altyapı odağa giriyor.
-
Uzun vadeli sözleşmeler: Savunma şirketlerinin kapasite artırımı için talep güvencesi isteniyor.
-
Rusya ve ortakları: Moskova’nın Çin-Kuzey Kore-İran ekseniyle teknoloji, mühimmat ve yaptırım aşımı kanallarında iş birliğini artırdığı değerlendirmesi teyit ediliyor.
NATO Sanayi Forumu, Bükreş’teki oturumlarla devam ederken, Rutte “Üreteceğiniz her şeyin alıcısı olacak” mesajıyla sanayiye talep güvencesi verdi ve istihdam ile büyüme boyutuna da dikkat çekti.
