1. Resmî Statüye Dayalı Vatandaşlık (Genel Yollar)
5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 11. maddesine göre, yabancı uyruklu kişiler aşağıdaki şartları sağlarsa ilerleyen süreç sonunda Türk vatandaşı olabilir:
-
Erişkinlik şartı: Ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak.
-
Sürekli ikamet: Başvuru tarihinden önceki en az 5 yıl boyunca kesintisiz Türkiye'de yasal olarak ikamet etmiş olmak.
-
Yerleşme iradesinin kanıtlanması: Türkiye’de yerleşmeye niyetlendiğini; taşınmaz edinme, iş kurmak, yatırım yapmak, çalışma gibi faaliyetlerle göstermek veya yerleşik eğitim gibi durumlar.
-
Sağlık ve ahlak: Toplumla uyumlu, iyi ahlak sahibi; bulaşıcı hastalık taşımamak.
-
Dil yeterliliği: Türkçede yeterli konuşma becerisine sahip olmak.
-
Geçim: Kendisi ve bakmakla yükümlü olanların geçimini sağlayacak gelir veya mesleğe sahip olmak.
-
Güvenlik: Milli güvenlik ve kamu düzenine aykırı bir durumu olmamak.
2. Evlilik Yoluyla Vatandaşlık
Suriyeliler için en sık başvurulan yollardan biri:
-
En az 3 yıl boyunca bir Türk vatandaşı ile evli olmak, evliliğin hala devam ediyor olması ve aile birliği içinde yaşanıyor olması gerekmektedir.
-
Ayrıca evlilik birliğiyle bağdaşmayan bir faaliyet içinde olunmamalı ve kamu düzeni veya güvenliğine aykırı bir durum bulunmamalıdır.
-
Geleneksel geçici koruma kimliği (GKK) sahibi Suriyelilerin bu yol üzerinden vatandaşlık başvurusu yapabilmesi için önce aile ikamet izni almaları gerekir. GKK kimliğiyle doğrudan başvurulamıyor; önce geçerli bir ikamet izni temin edilmelidir.
3. İstisnaî Vatandaşlık (Yetkili Makam Kararıyla)
Cumhurbaşkanlığı kararıyla bazı Suriyelilere istisnai olarak vatandaşlık verilebilmektedir:
-
Finansal yatırım:
-
En az 250.000 USD değerinde taşınmaz edinimi, veya
-
En az 500.000 USD sabit sermaye yatırımı, veya
-
Bankaya veya devlet borçlanma araçlarına (3 yıl süreyle) en az 500.000 USD yatırımı, veya
-
En az 50 kişilik istihdam yaratılması gibi ekonomik katkılar.
-
-
Üstün hizmet: Bilim, teknoloji, sanat, sosyal alanda olağanüstü katkı sunan kişiler.
Bu yatırımlar ya da katkılar “Yetkili makam kararı”yla değerlendiriliyor; kişi uygun görülürse vatandaşlık verilebiliyor. Elbette işlem sonrası karar, ret durumunda dava açma hakkı da bulunuyor.
4. Doğum Yoluyla Vatandaşlık (Vatansız Çocuklar)
-
5901 sayılı kanunun 8. maddesine göre, Türkiye'de doğup, herhangi bir vatandaşlık bağı olmayan (vatansız) çocuklar doğum itibarıyla Türk vatandaşı sayılır.
-
Bu kapsamda Suriyeli anne-baba dölünden Türkiye'de doğan ve vatansız statüde kabul edilen çocuklar, Türk vatandaşlığı kazanabilir.
5. Güncel Durum ve İstatistik
-
2024 itibarıyla Türkiye’de yaklaşık 238.768 Suriye kökenli kişi Türk vatandaşıdır.
-
Ayrıca, yatırımla veya evlilikle vatandaşlığa geçiş süreçleri giderek daha fazla gündeme gelmektedir.
