Dünya genelinde kalp-damar hastalıklarının en önemli nedenlerinden biri olan aşırı tuz tüketimi, Türkiye’de ciddi bir halk sağlığı sorununa dönüşmüş durumda. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayımlanan son rapora göre, Türkiye kişi başı günlük tuz tüketiminde dünya üçüncülüğüne yükseldi.
Günlük Tüketim 10 Gramı Aşıyor
WHO’nun önerisine göre sağlıklı bir yetişkinin günlük tuz tüketimi en fazla 5 gram (yaklaşık bir çay kaşığı) olmalı. Ancak Türkiye’de yapılan araştırmalar, ortalama tüketimin 10 ila 12 gram arasında olduğunu gösteriyor. Bu miktar, önerilen değerin neredeyse iki katı.
Uzmanlara göre bu yüksek oran, özellikle hazır gıdalar, salamura ürünler, fast food ve tuzlu ekmek tüketiminden kaynaklanıyor.
Hipertansiyon ve Kalp Krizi Riski Artıyor
Kardiyoloji uzmanları, fazla tuzun damar duvarlarında baskı yaratarak yüksek tansiyona (hipertansiyon) neden olduğunu ve bu durumun zamanla kalp krizi, böbrek yetmezliği ve felç riskini artırdığını belirtiyor.
Uzm. Dr. Mehmet Güler, “Tuz vücudun su tutmasına yol açar. Bu da damar içi basıncı artırarak kalbin daha fazla çalışmasına neden olur. Sonuçta kalp yorgun düşer, damarlar tıkanır” diyerek vatandaşlara dikkatli olunması çağrısında bulundu.
Gizli Tuz Tehlikesi
Birçok kişi sadece yemeklere serpiştirdiği tuzu hesaba katıyor. Ancak “gizli tuz” olarak bilinen katkılar da tehlikeyi büyütüyor. Ekmek, peynir, turşu, zeytin, hazır çorba, bisküvi ve hatta maden suyu gibi ürünlerde de yüksek miktarda tuz bulunuyor.
Beslenme uzmanları, paketli gıdalarda “sodyum” değerinin etiketlerden mutlaka okunması gerektiğini vurguluyor.
Çocuklarda Tansiyon Artışı
Çocuk yaşta başlayan yüksek tuz alışkanlığı, ilerleyen yaşlarda ciddi kalp ve damar hastalıklarına zemin hazırlıyor. Yapılan son çalışmalarda, okul çağındaki çocukların bile günde 7-8 gram tuz tükettiği ortaya çıktı.
Uzmanlara göre çocukların damak tadı küçük yaşta şekilleniyor; bu nedenle ailelerin yemeklerdeki tuz oranını azaltması büyük önem taşıyor.
Ne Yapmalı?
-
Yemeklere tuz eklemek yerine limon, nane, kekik gibi doğal tatlandırıcılar kullanılmalı.
-
Ekmek tercihi mümkünse tuzsuz veya az tuzlu olmalı.
-
Hazır gıdalardan uzak durulmalı, etiketlerdeki “sodyum” miktarı mutlaka kontrol edilmeli.
-
Günlük su tüketimi artırılmalı, çünkü su fazla sodyumun vücuttan atılmasını kolaylaştırır.
-
Tansiyon hastaları, doktor kontrolü olmadan tuz kullanımını asla artırmamalı.
Uzmanlar, “Tuz bir zehir değil ama dozunda alınmadığında vücudu zehirler” diyerek vatandaşları uyarıyor. Kalp ve damar sağlığını korumanın en basit yolu, bir çay kaşığından fazla tuz kullanmamak.
