Kanserle Mücadelede

Sağlıklı beslenme, kanser başta olmak üzere pek çok hastalığa meydan okuyor. Yanlış beslenme ise kansere yol açan etmenlerin başında geliyor. Doğal ve katkısız gıdalar, kansere karşı adeta kalkan görevi görüyor. Memorial Şişli Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü Uzmanları, kanserden korunma ve mücadelede beslenmenin gücü hakkında bilgi verdi.

Yüksek miktarda hayvansal protein alımı kansere yol açmakta, mide ve kolorektal kanser riskini artırmaktadır. Bunun yerine alternatif protein kaynakları olan balık, tavuk ve az yağlı süt ürünleri tercih edilmelidir. Etin çok yüksek sıcaklıkta ızgara üzerinde, aleve çok yakın tu­tularak pişirilmesi sırasında kanserojen maddeler oluşabilir. Bu yüzden haşlama, fırında ve buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Nitrit, nitrat gibi katkı maddeleri içeren sucuk, salam ve sosis gibi ürünlerden uzak durulmalıdır.

Et yemekleri ile birlikte C vitamininden zengin besinlerin tüketilmesi demir emilimi için önemlidir. C vitamini en fazla taze sebze ve meyvelerde bulunur. En çok C vi­tamini içeren besinler; kuşburnu, çilek, ahududu, brokoli, brüksel lahanası, maydanoz, tere, roka, karnabahar, yeşil sivri biber, turunçgiller, domatestir. C vitamini vücuda alınan kanserojenleri etkisiz hale getirir. Eti sebze yemekleri içinde kullanmak da oldukça sağlıklı bir tercih olacaktır.

Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve yenilmelidir. Ispanak, karalahana, brokoli, pazı, marul gibi koyu yeşil; domates, pancar, nar gibi koyu kırmızı; havuç, bal kabağı, kayısı gibi koyu sarı-turuncu; kırmızılahana, patlıcan gibi mavi-mor; sarımsak, soğan gibi beyaz sebzeler ve meyvelerle beslenilmelidir. İşlenmiş tahıl ürünleri yerine tam buğday, çavdar, yulaf tercih edilmelidir. Bol posalı ve renkli beslenmek kansere karşı koruyucu beslenmenin kilit noktalarındandır.

Şeker ve yağ tüketimine dikkat edilmelidir. Besinlerle alınan enerjinin, gereksinimin üzerinde olması, vücutta yağ biriktirerek şişmanlığa neden olmaktadır. Şişman bireylerde kansere yakalanma riski, olması gereken ağırlığa sahip bireylere göre daha yüksek oranda görülmektedir. Aşırı kilolar başta meme kanseri olmak üzere; kalın bağırsak, rahim, yemek borusu, böbrek, pankreas, prostat ve yumurtalık kanseri ile çok yakın ilişkilidir.

Fiziksel aktivitenin sağlıklı yaşam üzerinde hayati önemi vardır. Günlük egzersiz ile hem vücut ağırlığı kontrolü sağlanmakta hem de kanser riski belirgin olarak azalmaktadır. Her gün düzenli olarak en az 30 dakika egzersiz yapanlarda; meme, kalın bağırsak, rahim ve prostat kanseri daha az görülmektedir.

Sigara, alkol ve stres kansere yol açan etmenler arasındadır. E vitamininden zengin besinler güçlü birer antioksidandır ve bazı toksik maddelerin etkilerini azaltır. E vitamini, başta bitkisel yağlar, yeşil yapraklı sebzeler, özü alınma­mış tahıllar, fındık, fıstık gibi kuruyemişler, kuru baklagiller olmak üzere çeşitli yiyeceklerde bulunur. Stresi azaltmak için de B vitamini ve omega-3 açısından zengin besinler tüketilmelidir. Her gün tam tahıl ürünlerinin sofrada yer alması ve haftada birkaç defa balık yenilmesine özen gösterilmelidir.

Kanserden korunmak için vitamin ve mineral içeriği yüksek doğal gıdalar tercih edilmelidir. Kırmızı pancar, havuç, kırmızıbiber, kırmızılahana ve ısırgan gibi zengin mineral yapısına sahip gıdaların kanser tedavisinde etkilidir. A vitaminden zengin yeşil-sarı sebzeler ve meyveler, kanserojen maddelerin etkisini azaltır. Çinkonun en zengin kaynakları, ay çekirdeği, su ürünleri, etler, mantar, yumurta ve kuru baklagillerdir. Yeterli düzeyde çinko alımı, A vitamininin etkisini artırır ve savunma sistemini güçlendirerek kansere karşı koruyucudur. En çok su ürünlerinde ve kepeği ayrılmamış tahıl ürün­lerinde bulunan selenyumun yeterli miktarda tüketimi önemlidir. İyot eksikliği tiroit bezinde kanser oluşturma riskini artırabilir. İyotun en iyi kaynağı iyotlu tuzdur. Kemik ve kalın bağırsak kanseri riskini azaltan kalsiyumun en iyi kaynağı süt, yoğurt, peynir, dondurma, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagillerdir. Ayrıca brokoli, zencefil, zerdeçal ve üzüm çekirdeğinin de kansere karşı koruyucu görev gördüğü bilimsel çalışmalarda gösterilmiştir.

Bezelye, pırasa, taze fasulye, ıspanak, karnabahar, brokoli, kırmızılahana, karalahana, yeşillahana, pazı, turp, dereotu, soğan, sarımsak, domates, biber, ısırgan otu, keten tohumu, kimyon, soya filizi, karadut, kızılcık, kayısı, kiraz, vişne, ananas, kırmızı-kara üzüm, mandalina, portakal, limon, greyfurt, avokado, mürdüm eriği, kuş üzümü, kuş konmaz ve şalgam.

Memorial Tıbbi Yayın Kurulu tarafından hazırlanmıştır.