Partizan tribünlerinden skandal ‘1. Sultan Murat ve Miloş Obiliç’ pankartı

Partizan taraftarları, Sultan I. Murad’ın hançerlenmesini tasvir eden pankart açtı; Fenerbahçe Beko ise provokasyona rağmen parkede cevap verdi.

EuroLeague'in 12. haftasında Fenerbahçe Beko’nun deplasmanda Partizan’a konuk olduğu maçta gündem, sahadan çok tribünlerde açılan skandal pankart oldu. Belgrad Arena’daki karşılaşma öncesi ve sırasında Sırp taraftarlar, 1389’daki I. Kosova Savaşı’nda Osmanlı Padişahı I. Murad’ın Sırp savaşçı Miloş Obiliç tarafından hançerle öldürülmesini tasvir eden bir pankart açtı; tribünlerden uzun süre Türk karşıtı tezahüratlar yükseldi.

EuroLeague yönetiminin, daha önce Türk takımlarının İsrail’e yönelik politik mesajlarına kısıtlama getirirken bu kez Sırp taraftarların açık şekilde Türk karşıtı ve nefret içerikli pankartına müdahale etmemesi dikkat çekti ve tepkilere yol açtı. 

Pankart neyi anlatıyordu?

Açılan pankartta, Sırp ulusal mitolojisinin merkezinde yer alan Miloş Obiliç’in, I. Murad’ı hançerleyerek öldürdüğü an canlandırıldı. Sırp anlatısına göre Obiliç, savaş sırasında ya da hemen sonrasında Osmanlı ordugâhına sızıyor, Sultan’ın çadırına girerek sakladığı bir hançerle I. Murad’ı öldürüyor. Ardından kendisi de orada öldürülüyor. 

Bu sahne, Sırp milliyetçiliğinde “Türk’e karşı kahramanlık” olarak yüceltilen bir sembole dönüşmüş durumda. Dolayısıyla pankart, yalnızca tarihsel bir olayı değil; bugüne taşınan, Türklere karşı düşmanlığı da besleyen bir politik mesaj taşıyor.

I. Murad kimdi?

I. Murad (Murad Hüdavendigâr), 1362–1389 yılları arasında hüküm süren Osmanlı padişahıdır. Osmanlı’nın Balkanlar’a kalıcı biçimde yerleşmesinde kritik rol oynadı; Edirne’nin alınması, Balkan içlerine doğru ilerleyişin hızlanması ve Rumeli’deki pek çok sefer onun döneminde gerçekleşti. 

Sultan Murad’ın döneminde Osmanlı, küçük bir beylikten bölgesel bir güç hâline geldi; özellikle Balkanlar’da Sırp ve diğer bölgesel prensliklerle yoğun bir askeri mücadele yürütüldü. I. Kosova Savaşı da bu mücadelenin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. 

Onu kim öldürdü?

Tarihsel kayıtlar sınırlı ve çelişkili olsa da, hem Osmanlı hem de Avrupa kaynaklarında I. Murad’ın Kosova’daki savaş sırasında öldüğü konusunda genel bir mutabakat var. Geleneksel anlatıya göre Murad’ı öldüren kişi, Sırp prensi Lazar’ın komutanlarından olan bir şövalye: Miloš Obilić. 

Bazı anlatımlarda Obiliç’in Osmanlı tarafına sığınmış gibi yapıp “ihanetini telafi etmek için” sultanın huzuruna çıktığı, orada gizlediği hançerle Murad’ı öldürdüğü anlatılır. Başka bir versiyonda ise savaş meydanında ölü numarası yapıp, Murad yanına geldiğinde aniden saldırdığı rivayet edilir. Modern tarihçiler, bu anlatıların önemli kısmının zamanla efsaneleştirildiğini vurgulasa da, “Murad’ın Miloş Obiliç adlı bir Sırp şövalye tarafından öldürüldüğü” anlatısı hem Sırp hem Osmanlı geleneğinde yer etmiş durumdadır. 

Bu yüzden, Partizan tribünlerinde açılan pankart, Sırp milliyetçi hafızasındaki “Türk öldüren kahraman” figurünü bugünün Türk temsilcisine karşı bir mesaj olarak sahaya taşımış oldu.

I. Kosova Savaşı’nda ne oldu?

Tarih ve taraflar:
I. Kosova Savaşı, 15 Haziran 1389’da (Miladi takvimde 28 Haziran olarak anılır) bugünkü Kosova’da, Priştine yakınlarındaki Kosova Ovası’nda gerçekleşti. Bir tarafta Osmanlı ordusu (Sultan I. Murad komutasında), diğer tarafta Sırp Prensi Lazar önderliğinde Sırp kuvvetleri ve bazı müttefik Hristiyan birlikleri vardı. 

Savaşın seyri ve sonuç:
– Savaş çok kanlı geçti, her iki ordu da ağır kayıp verdi.
– Hem Sultan I. Murad hem de Sırp Prensi Lazar hayatını kaybetti.
– Askerî açıdan sonuç “tam anlamıyla net bir galibiyet” olarak değerlendirilmese de, Osmanlı’nın Anadolu’dan yeni kuvvet getirebilme gücü, Sırp tarafının ise insan gücünün büyük kısmını kaybetmesi, dengeleri tamamen Osmanlı lehine çevirdi. 
– Savaşın ardından Sırp prenslikleri birer birer Osmanlı’ya bağımlı hâle geldi ve bölgedeki Osmanlı hâkimiyeti güçlendi.

Bu yüzden Kosova, Sırplar için “kahramanca ama trajik bir direniş”, Osmanlı/Türk tarihinde ise Balkan hâkimiyetinin önemli bir adımı ve bir padişahın savaş meydanında şehadeti olarak hafızalara kazındı. Sırbistan’da her yıl 28 Haziran “Vidovdan” adıyla bu savaşın anıldığı önemli bir milli ve dini gün olarak kabul ediliyor. 

Fenerbahçe sahada cevap verdi

Skandal pankart ve Türk karşıtı tezahüratlara rağmen Fenerbahçe Beko maça müthiş başladı ve 14-0’lık seriyle kontrolü eline aldı. İlk devreyi 56-39 önde kapatan sarı-lacivertliler, üstün oyununu ikinci yarıda da sürdürerek Partizan’ı deplasmanda 99-87 mağlup etti. Böylece temsilcimiz EuroLeague’de üst üste dördüncü galibiyetini aldı ve tepkilere neden olan tribün provokasyonuna en net yanıtı parkede vermiş oldu. 

Haber: Abdurrahman REYHANLI
Fenerbahçe Beko, Partizan, Kosova Savaşı