Yeni şart: Ev sahipleri kiracıdan aylık senet istiyor

Kiracı adaylarından istenen bu senetler, çoğu zaman kira sözleşmesinde yazan aylık kira bedeli üzerinden düzenleniyor. Ev sahipleri, kiraların süresinde ödenmemesi, hukuki süreçlerin uzaması ve icra takiplerinin maliyetli olması nedeniyle kendilerini güvence altına almak istediklerini söylüyor. Bazı emlakçılar, son dönemde “ev göstermek için şartlar” arasında açıkça “depozito + kefil + Findeks + aylık senet” ifadelerinin yer almaya başladığını aktarıyor.

Kiracılar cephesinde ise ciddi bir tedirginlik var. Aylık senet vermenin, sadece kira değil farklı alacaklar için de sonradan kullanılabileceği, ödemeler düzenli yapılsa bile senetlerin kötü niyetli şekilde devre konu olabileceği endişesi dile getiriliyor. Özellikle dar gelirli ve sabit ücretli kiracılar, zaten yüksek kira bedelleri ve taşınma masraflarıyla baş etmekte zorlandıklarını, buna bir de senet baskısının eklenmesinin “barınma hakkını fiilen zora soktuğunu” savunuyor.

Hukukçular, senet talebinin tamamen yasadışı olduğunu söylemese de, imzalanan her belgenin büyük bir sorumluluk içerdiğine dikkat çekiyor. Kiracıların, kira sözleşmesi dışında önlerine getirilen senet, boş kağıt, taahhütname gibi evrakları imzalamadan önce mutlaka neye karşılık olduğunu net biçimde öğrenmesi gerektiği, mümkünse bu belgelerin bir kopyasını talep etmeleri ve acele karar vermemeleri öneriliyor. Özellikle “ileride lazım olur” denilerek imzalatılan boş veya tutarı tam yazılmamış senetlerin ciddi hukuki risk doğurabileceği vurgulanıyor.

Emlak piyasasını yakından takip eden uzmanlar, kira krizinin derinleşmesiyle birlikte hem ev sahiplerinin hem kiracıların kendini güvende hissetmediğini, bunun da tarafları daha sert ve katı şartlara ittiğini ifade ediyor. Bir yanda evini zarar görmeden, eksiksiz ve zamanında kira alarak kiralamak isteyen mal sahipleri, diğer yanda barınma ihtiyacını karşılamak için her geçen gün daha zor şartları kabul etmek zorunda kalan kiracılar bulunuyor. Bu tablo, barınmanın temel bir insan hakkı olduğu gerçeğiyle birlikte düşünüldüğünde, önümüzdeki dönemde kira ilişkilerinin daha fazla tartışma ve düzenleme gündemine taşınacağını gösteriyor.

Kira arayışında olanlar, artık ilanlara bakarken yalnızca “kira bedeli” ve “depozito” bilgisini değil, ev sahibinin talep ettiği ek şartları da dikkatle sorgulamak zorunda kalıyor. Pek çok kiracı, aylık senet talebiyle karşılaştığında bu şartı kabul etmek istemediğini belirtiyor ancak alternatif konut bulmanın zorlaştığı bölgelerde, kimi zaman bu koşulları mecburen göze almak zorunda kaldığını ifade ediyor. Tüm bu tartışmalar, kira piyasasında giderek sertleşen dengelerin hem ekonomik hem sosyal açıdan yeni sorunlar doğurmaya aday olduğunu gösteriyor.

Haber: Abdurrahman REYHANLI

Kilis Belediyesi’nden merdiven altı imalathanelere baskın