Resmî makamlara ve uluslararası ajanslara göre can kaybı 2.200’ün üzerine çıktı; binlerce kişi yaralandı ve on binler barınaksız kaldı. En ağır hasarın Kunar, Nangarhar ve Laghman vilayetlerinde görüldüğü bildiriliyor. Artçı sarsıntılar sürerken bölgede acil barınma, gıda ve sağlık desteğine ihtiyaç büyüyor.
Ne oldu?
Merkez üssü doğu vilayetlerine yakın bölgede kaydedilen deprem, kerpiç ve taş yapılardan oluşan köylerde çok sayıda yapının çökmesine neden oldu. İlk günlerden itibaren ölü sayısının hızla arttığı, birçok ailenin tüm fertlerini kaybettiği ve bazı köylerin neredeyse tamamen yerle bir olduğu bildirildi.
Artçı sarsıntılar ve riskler
Depremin ardından bölgede güçlü artçılar kaydedildi. Devam eden sarsıntılar hem arama-kurtarma çalışmalarını hem de psikolojik durumu olumsuz etkiliyor. Sismik hareketlilik 4 Eylül ve 5 Eylül’de de sürdü; yetkililer çöken ve hasarlı yapılara girilmemesi konusunda uyarıyor.
Can kaybı ve hasar tablosu
Taliban geçici hükümetine bağlı kurumlar ile sahadaki uluslararası kuruluşlar, can kaybının 2.200’ü aştığını, binlerce evin yıkıldığını ya da ağır hasar gördüğünü bildiriyor. U.N. ve yardım kuruluşları, yaralıların tedavisi, temiz suya erişim ve barınma için acil finansman çağrısı yaptı.
Türkiye’den açıklama ve yardım
T.C. Dışişleri Bakanlığı, 1 Eylül 2025 tarihli açıklamasında depremde hayatını kaybedenler için taziye dileklerini iletti ve Afgan halkıyla dayanışma mesajı verdi.
AFAD ve Türk Kızılay, Milli Savunma Bakanlığı’nın desteğiyle hava köprüsü kurarak bölgeye insani yardım gönderdi. Hava Kuvvetleri’ne ait A400M kargo uçağı 3 Eylül’de havalandı; AFAD, Afganistan’daki depremzedelere yaklaşık 25 ton insani yardım malzemesi ulaştırıldığını açıkladı.
Uluslararası tepki ve ihtiyaçlar
Birleşmiş Milletler kuruluşları ve uluslararası STK’lar, finansman açığının büyüdüğünü, özellikle ulaşımı zor dağ köylerine erişimde hava desteği ve yakıt sıkıntısı yaşandığını vurguluyor. IFRC, Afgan Kızılayı ile birlikte acil yardım çağrısı başlattı; birçok ülke nakdi ve ayni katkı açıkladı. Küresel fonların artırılmaması hâlinde gıda ve barınma desteğinin birkaç hafta içinde yetersiz kalacağı uyarısı yapılıyor.
Sahadan notlar
Yıkımın en ağır hissedildiği vadilerde yolların kapanması, toprak kaymaları ve altyapı eksikliği ekiplerin müdahalesini zorlaştırıyor. Köylüler, yaralı ve mahsur kalanları çoğu zaman yaya yollarla güvenli bölgelere taşımak zorunda kaldı. Okullar ve sağlık ocaklarının da zarar görmesi nedeniyle geçici barınma merkezleri ile sahra klinikleri kritik önem taşıyor.
Uzmanlar ne diyor?
Bölgenin jeolojik yapısı ve yapı stokunun dayanıksızlığı, orta büyüklükteki depremlerde bile can kaybı riskini artırıyor. Uzmanlar, artçıların sürebileceğini; bu nedenle hasarlı yapılardan uzak durulması, barınma-su-hijyen desteğinin hızla ölçeklendirilmesi ve kış gelmeden dayanıklı geçici barınma çözümlerine yatırım yapılması gerektiğini belirtiyor.
