Araştırmalar Ne Diyor?
American Optometric Association’nın verilerine göre, ekran başında gün boyunca iki saatten fazla sürekli çalışma, göz ve görme fonksiyonları açısından risk yaratabiliyor.
Bir sistematik derleme, her ek saat ekran kullanımının miyopi (uzağı görmekte güçlük) riskini yaklaşık %21 oranında artırdığını ortaya koydu.
Uzmanlar, ekran kullanımı ile ilişkili şikâyetlerin arasında göz yorgunluğu, kuru göz, bulanık görme, boyun-omuz gerginliği gibi belirtilerin öne çıktığını söylüyor.
Çalışma ortamında sürekli yakın mesafeye odaklanma, az kırpma sıklığı ve hareketsizlik gibi faktörler birikimli etki yaratabiliyor.
“Gözleri 10 Yıl Yaşlandırıyor” İddiası Ne Anlama Geliyor?
Bu ifade tam anlamıyla “görme kapasitesinin 10 yıl kadar daha erken bozulabileceği” şeklinde algılanabilir olsa da, bilimsel literatürde birebir böyle bir “10 yıl” sayısı net şekilde yer almıyor. Yine de ekran başında uzun süre çalışanlar için şu risklerin birikimli şekilde artabileceği belirtiliyor:
Yakın odaklı çalışma süresinin artması → miyopi ilerlemesi riski.
Kırpma sıklığının düşmesi ve göz yüzeyinin daha az nemlenmesi → kuru göz ve yorgunluk.
Arka plan aydınlatması, ekran parlaklığı, duruş bozukluğu gibi çevresel faktörlerin etkisi → görme konforunda düşüş.
Dolayısıyla “10 yıl yaşlandırma” ifadesi bir metafor olarak uzun vadeli olumsuz etkiye işaret ediyor; yine de bilimsel bağlamda “her ek saat ekran = x yıl fazla yaşlanma” gibi net çıkarım için yeterli veri henüz bulunmuyor.
Dolayısıyla “10 yıl yaşlandırma” ifadesi bir metafor olarak uzun vadeli olumsuz etkiye işaret ediyor; yine de bilimsel bağlamda “her ek saat ekran = x yıl fazla yaşlanma” gibi net çıkarım için yeterli veri henüz bulunmuyor.
Bilmeniz Gerekenler – Uzman Tavsiyeleri
Her 20 dakikada bir, 20 metre uzağa (“yaklaşık 20 saniye”) bak: 20-20-20 kuralı olarak biliniyor.
Ekran parlaklığını, oturduğunuz mesafeyi ve ekran-yükseklik düzenini uygun hale getirin (örneğin ekran göz hizasının biraz altında, yaklaşık 50–70 cm mesafede).
Bilgisayarda uzun saatler çalışıyorsanız, düzenli şekilde göz muayenesi ve gerektiğinde optik yardım almayı ihmal etmeyin.
Çocuklar ve gençler için ekran süresini özellikle sınırlamanız öneriliyor; bu grup görme gelişimi açısından daha hassas.
Türkiye ve Kilis Açısından Ne İfade Ediyor?
Ofis çalışanları, uzaktan eğitim gören öğrenciler veya yoğun sosyal medya kullanımına sahip gençler için bu haber bir uyarı niteliğinde olabilir.
Yerel düzeyde (örneğin Gaziantep/Kilis) bilgisayar kullanımının artışı göz önüne alındığında, görme sağlığı açısından bilinçlendirme ihtiyacı yüksek.
Haber içeriklerine ek olarak, kurumlara “ekran karşısında çalışanlar için ergonomi rehberi” veya “okullar için ekran kullanım saati önerisi” gibi bağlantılı bilgilendirme içerikleri sunulabilir.