1905 yılı, Rusya İmparatorluğu tarihinde siyasi, sosyal ve ekonomik yapıyı temelden sarsan bir dönem olarak kayda geçti. İşçi grevleri, ağır çalışma koşulları, savaşın yarattığı toplumsal çöküş ve Çarlık yönetimine duyulan tepki büyürken 7 Aralık 1905’te Moskova’da başlayan genel grev kısa sürede geniş çaplı bir ayaklanmaya dönüştü. İşçiler, öğrenciler ve devrim yanlısı gruplar sokaklara çıkarak yönetimin baskıcı politikalarını protesto etti.
Ayaklanmanın büyümesiyle kent genelinde barikatlar kuruldu. Protestocuların talepleri siyasal özgürlük, temsil hakkı ve çalışma koşullarının iyileştirilmesine odaklanırken Çarlık ordusu şehirde tam kontrol sağlamak için ağır silahlarla müdahaleyi tercih etti. Böylece Moskova sokaklarında günlerce sürecek çatışmalar başladı. Ordu birliklerinin gelişmiş silah ve topçu desteği karşısında ayaklanmacıların direnişi giderek zorlaştı. Çatışmalar sırasında Moskova'nın bazı bölgeleri harabeye dönerken binlerce kişi tutuklandı, çok sayıda sivil ve direnişçi hayatını kaybetti. Ayaklanma nihayetinde bastırıldı ancak olaylar Rus halkının politik bilincini artırdı, Çarlık iktidarına duyulan tepki daha örgütlü bir hale geldi.
1905 Moskova Ayaklanması, ilerleyen yıllarda patlak verecek 1917 Rus Devrimi’nin toplumsal temel taşlarından biri olarak kabul edildi. Bugün tarihçiler bu süreci, imparatorluğun çöküş sürecini hızlandıran dönüm noktalarından biri olarak değerlendiriyor.