Diz ağrısına ne iyi gelir? Ne yapmak gerek?

Diz ağrısı; zorlanma, menisküs-bağ yaralanmaları, kireçlenme (osteoartrit), kiloya bağlı yüklenme ya da uygun olmayan ayakkabı-zemin gibi nedenlerle sık görülüyor. Çoğu yeni ağrı birkaç hafta içinde kendiliğinden hafifleyebilir; ancak doğru ilk yardım ve uygun egzersiz süreci hızlandırır. 

Evde ilk müdahale (ilk 48–72 saat)

• Yükü azaltın: Uzun süre ayakta kalmayın, merdiven-çömelme hareketlerini sınırlayın. 

• Buz uygulaması: 15–20 dk, 2–3 saatte bir; cilde doğrudan temas ettirmeyin.

• Kompresyon ve elevasyon: Elastik bandaj ve bacağı kalp seviyesinden yukarıda tutma şişliği azaltabilir. 

• Ağrı kesiciler: Kısa süreli parasetamol veya (uygunsa) ibuprofen/tablet veya jel. Mide-böbrek-kalp hastalığınız, kan sulandırıcı kullanımı varsa hekime danışın. 

Ne zaman doktora?

Aşağıdaki durumlarda beklemeyin:

• Ağırlık verememe, belirgin şekil bozukluğu, kilitlenme, ani-büyük şişlik

• Yüksek ateşle birlikte kızarıklık-ısı artışı (enfeksiyon belirtisi olabilir)

• Birkaç hafta içinde düzelmeyen ağrı 

Uzun vadeli çözümler: Egzersiz ve kilo yönetimi

• Hedefe uygun egzersiz: Quadriceps-hamstring güçlendirme + düşük etkili aerobik (yürüyüş, bisiklet, su içi egzersiz, eliptik). Osteoartritte tüm hastalara terapötik egzersiz önerilir; başlangıçta ağrı bir miktar artabilir, bu normaldir. 

• Kilo kontrolü: Fazla kilonun azaltılması diz eklemine binen yükü düşürür ve ağrıyı azaltır (güçlü öneri). PMC

• Düzenli fiziksel aktivite hedefi: Haftada 150–300 dk orta şiddette aktivite (ör. tempolu yürüyüş). NCBI

• Destekleyiciler: Bastonun karşı elde kullanımı ve uygun dizlik bazı hastalarda fonksiyona yardımcı olabilir. PMC

İlaç ve enjeksiyonlar: Kanıt ne diyor?

• Topikal NSAİİ (ağrı giderici jel): Diz osteoartritinde güçlü şekilde önerilir. Kısa süreli ağızdan NSAİİ, uygun hastada seçenek olabilir. 

• Kortikosteroid enjeksiyonu: Alevlenmede kısa süreli rahatlama sağlayabilir; sık tekrarı önerilmez. 

• Hiyalüronik asit enjeksiyonu: Rutin kullanım önerilmez (AAOS 2021).

• Takviyeler (glukozamin vb.): Kanıtlar tutarsızdır; hekime danışmadan başlanmamalı. (Genel kılavuz özeti.) 

Günlük yaşam için pratik ipuçları

• Ayakkabı & zemin: Yastıklayıcı tabanlı, destekli ayakkabılar; sert zeminlerde uzun süre ayakta kalmaktan kaçının.

• Isı-soğuk: Egzersiz öncesi ılık duş/sıcak havlu kasları gevşetebilir; aktivite sonrası buz şişliği azaltır.

• Kademeli dönüş: Ağrı azaldıkça aktiviteyi kademeli artırın; ani tempo/mesafe artışlarından kaçının.

• Fizyoterapi: Kişiye özel program, doğru form ve yüklenme planı için faydalıdır. (NICE egzersizi önceliklendirir.) 

Uyarı: Diziniz travma sonrası hızla şiştiyse, ateş-kızarıklık varsa, bacağınız uyuşuyor-soğuyorsa, ya da ağrı gece uykudan uyandırıyorsa acil değerlendirme gerektirebilir. 

Haber: Abdurrahman REYHANLI

Kilis'te 1-7 Ekim Camiler ve Din Görevlileri Haftası’nda Konferans Programı düzenlendi