TÜSEDAD BAŞKANI: ET FİYATLARI BU YÜZDEN DAHADA YÜKSELECEK

Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Müslüm Doğru, şap hastalığının besicilikte büyük tahribata yol açtığını, beside yaklaşık yüzde 30, süt sığırlarında ise yüzde 15–20 oranında kayıp tahmin ettiklerini söyledi. Doğru, kesime giden hayvan sayısının azalması nedeniyle önümüzdeki dönemde et fiyatlarının artmasının kaçınılmaz.

Bursa İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’nin 22 Kasım verilerine göre 400 kilogram ve üzerindeki holstein cinsi danaların kesim fiyatı kilogram başına 30 lira artarak 490 liraya çıktı. Diğer holstein gruplarında da aynı oranda artış yaşandı;
– 250 kilo altındaki danalar için fiyat 390 liraya,
– 251–350 kilo arasındakiler için 440 liraya,
– 351–400 kilo arasındakiler için ise 470 liraya yükseldi.

Diğer dana ırklarında da kilogram başına 30 liralık artışla fiyatlar 420 ile 520 lira bandına çıktı. İnek kesim fiyatları da 350–440 lira aralığına yükseldi.

“Şapın etkisi 6 Şubat depremi gibi olacak”

Şap hastalığının ülkede “girmediği şehir bırakmadığını” söyleyen Müslüm Doğru, özellikle besi çiftliklerinin ağır kayıplar yaşadığını ifade etti:

“En çok besi çiftliklerindeki hayvanlar kesime gitti. 250–300 kilo, hatta 200 kilo karkas veren hayvanlar bile erkenden kesildi. İnekler damızlık olduğu için biraz daha korunuyor ama ayağı bozulan, memesi sağılmayan ne kadar hayvan varsa kesime gitti.” Doğru, aşıyı zamanında yaptırmayan işletmelerin daha büyük zarar gördüğünü, iki doz aşı sonrası şap çıkan çiftliklerde bile daha az hasarla sürecin atlatıldığını anlattı:

“Birinci şap aşısını olduktan sonra belirli bir süresi var, 21 gün sonra ikinciyi yaptıracaksınız. İkinci aşıdan 42 gün sonra yüzde 80–85 koruma sağlanıyor. Uyardık, anlattık; aşı yaptıran da oldu, yaptırmayan da. İki doz aşı yaptığı halde şap giren yerler var ama onlar bu işi çok daha az hasarla atlattı.” Şap hastalığının etkisini “6 Şubat depremi”yle kıyaslayan Doğru, sadece et veriminin değil süt veriminin de ciddi biçimde düştüğünü söyledi: “Şapa yakalanan hayvanın aynı laktasyon döneminde eski verimine dönmesi neredeyse imkânsız. Gebe kalması, doğum yapması gerekiyor ki o seviyeyi tekrar yakalayalım.”

“BUZAĞILAR DOĞMAYACAK”

“Hayvanlar gebe kalmıyor. Şap, içeride de hasar bırakıyor. Gebe kalmaması demek, verimi düşük hayvanın sürüde kalması ve doğması gereken buzağıların hiç doğmaması demek. Bizi kötü bir dönem bekliyor.”

Doğru, şap hastalığının Türkiye’nin her bölgesinde görüldüğünü, kovid pandemisi gibi tüm ülkeye yayıldığını söyledi. Beside yüzde 30, süt sığırlarında yüzde 15–20 civarında kayıp tahmin ettiklerini, bunun çok ciddi bir oran olduğunu vurguladı.

“Et fiyatlarının yükselmesi doğal”

“Normalde bu aylarda kesime gelecek hayvanların önemli bir kısmı daha önce kesildi. Şu anda kesime gelecek dana bulmak zorlaşıyor. Kırmızı ette fiyatların yükselmesi gayet doğal, bunu böyle okumak lazım.” Doğru, sadece Türkiye’de değil, hayvancılıkta güçlü ülkelerde de benzer bir tablo olduğunu, ABD’de bile tarihi seviyede et fiyatı artışı yaşandığını söyledi.

İthalatla fiyat baskılamaya yönelik adımların kalıcı çözüm olmayacağını belirten Doğru uyardı:

“İthalatla bu işi tutmaya çalışırsanız sadece palyatif bir çözüm üretmiş olursunuz. Palyatif çözüm hayvancılığı öldürür. Et ve süt fiyatlarını sürekli baskılamak yerine üreticinin bir süre nefes almasına izin vermek gerekiyor. Tüketici bir dönem zorlanacak ama üretici üretimden vazgeçmez, biraz olsun para kazanmaya başlar, içindeki umut yeşerir.”

Haber: Abdurrahman REYHANLI

Kilis Belediyesi’nden merdiven altı imalathanelere baskın