Tarihin En Ölümcül Hastalığı Veba Yeniden Görüldü: ABD’de İlk Vaka Açıklandı
ABD’nin Kaliforniya eyaletinde, Lake Tahoe bölgesinde kamp yapan bir kişinin veba hastalığına yakalandığı açıklandı. Sağlık yetkilileri, kişinin enfekte bir pire tarafından ısırıldığını ve test sonuçlarının pozitif çıktığını duyurdu. İnsanlık tarihinin en ölümcül salgınlarından biri olan vebanın görülmesi, bölgede endişeye yol açtı.
Kaliforniya’da İlk Bulgular ve Hastanın Durumu
El Dorado bölgesi sağlık yetkilileri, vebaya yakalanan kişinin evinde tedavi gördüğünü ve durumunun yakından izlendiğini açıkladı. Hastanın kimliği ve sağlık durumuna ilişkin ayrıntılar paylaşılmadı. Yetkililer, olayın ardından bölgede geniş kapsamlı sağlık kontrolleri başlattı.
Vebanın Doğal Olarak Bulunduğu Bölgeler
Geçici halk sağlığı müdürü Kyle Fliflet, veba bakterisinin Kaliforniya’nın bazı bölgelerinde doğal olarak bulunduğunu söyledi. Özellikle yabani kemirgenlerin yaşadığı yüksek rakımlı alanlarda riskin arttığını belirten Fliflet, kamp ve yürüyüş gibi doğa aktiviteleri sırasında hem bireylerin hem de evcil hayvanların korunmasının büyük önem taşıdığını vurguladı.
ABD’de Yıllık Vaka Sayısı ve Semptomlar
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), ülkede her yıl ortalama 7 veba vakasının kayıtlara geçtiğini bildiriyor. Yersinia pestis adı verilen bakteriden kaynaklanan hastalık, genellikle pire ısırıkları ya da enfekte hayvanlarla temas yoluyla bulaşıyor. İlk belirtiler genellikle maruziyetten sonraki iki hafta içinde ortaya çıkıyor. Yüksek ateş, halsizlik, mide bulantısı ve şişmiş lenf düğümleri en sık görülen semptomlar arasında. Erken teşhis edildiğinde antibiyotiklerle tedavi mümkün olsa da, geç kalındığında ölümcül sonuçlar doğurabiliyor.
Tahoe Bölgesinde Kemirgen Takibi Yapılıyor
Kaliforniya Halk Sağlığı Departmanı, bölgedeki kemirgen popülasyonunu düzenli olarak incelediğini duyurdu. 2025 yılı içinde yalnızca Tahoe Havzası’nda dört kemirgende veba bakterisine rastlandığı belirtildi. 2021-2024 yılları arasında ise toplam 41 kemirgende pozitif sonuç alınmıştı. İnsanlarda görülen son vaka 2020’de South Lake Tahoe’da, ondan önceki vaka ise 2015’te Yosemite Ulusal Parkı’nda kayıtlara geçti.
Veba Hastalığının Türleri
Veba, üç farklı formda ortaya çıkıyor. En yaygın olanı hıyarcıklı (bubonik) veba, lenf düğümlerinde şişme ve ağrıya yol açıyor. Pnömonik veba, akciğerleri etkiliyor ve insandan insana bulaşabilen en ölümcül tür olarak biliniyor. Septisemik veba ise bakterinin doğrudan kana karışmasıyla oluşuyor ve hızlı ilerleyen yapısıyla ciddi risk oluşturuyor. Günümüzde hastalık en çok Afrika, Asya ve Amerika’nın belirli bölgelerinde görülüyor.
Tarihi Yönü: Kuş Gagalı Doktor Kıyafetleri
Veba, sadece tıbbi değil kültürel tarihte de iz bırakmış bir hastalık. 17. yüzyılda Avrupa’da “veba doktorları” tarafından giyilen uzun paltolu, eldivenli ve kuş gagasına benzeyen maskeler, hastalıktan korunmak için kullanılıyordu. Bu maskelerin içine genellikle lavanta gibi yoğun kokulu bitkiler konularak havadaki mikrop ve kötü kokulara karşı önlem alınmaya çalışılıyordu.
Kaynak: Zeki Ersin Yıldırım