Aşırı Gürültü Kalp ve Beyni Nasıl Etkiliyor?

Uzmanlar, “Sürekli gürültü altında yaşamak kalp krizini tetikleyebilir.” uyarısında bulunuyor.

Gürültü Kirliliği: Görünmez Tehlike

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), gürültü kirliliğini “modern çağın en yaygın çevre stresi” olarak tanımlıyor.
Özellikle şehir merkezleri, trafik yoğun bölgeler ve inşaat alanları çevresinde yaşayan milyonlarca insan, günün büyük bölümünde yüksek ses düzeylerine maruz kalıyor.
DSÖ verilerine göre, 70 desibelin üzerindeki gürültüye uzun süre maruz kalmak kalp-damar sistemi üzerinde biyolojik stres etkisi yaratıyor.

Kalp Üzerindeki Etkiler

Harvard Tıp Fakültesi’nin 2024’te yayımladığı bir çalışmaya göre, 65 desibelin üzerindeki gürültü seviyelerinde yaşayan kişilerde kalp krizi riski %17 artıyor.
Gürültü, vücutta kortizol ve adrenalin gibi stres hormonlarının sürekli salgılanmasına neden oluyor.
Bu durum damarların daralmasına, tansiyonun yükselmesine ve uzun vadede hipertansiyon ile kalp yetmezliği riskinin artmasına yol açıyor.
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Serdar Aydın, “Kalp damarları gürültüye doğrudan tepki verir. Sürekli trafik veya fabrika sesi duymak, kalbin istirahat haline geçmesini engeller.” diyor.

Beyin Üzerindeki Etkiler

Almanya’daki Mainz Üniversitesi’nin “Noise and Health” araştırma merkezinde yürütülen 2023 tarihli çalışmaya göre, uzun süreli gürültü maruziyeti beyin hücrelerinde iltihaplanma benzeri bir stres yanıtı oluşturuyor.
MRI görüntülemeleri, yoğun trafik bölgelerinde yaşayan kişilerde hipokampus (öğrenme ve hafıza merkezi) hacminin azaldığını gösterdi.
Nörolojik etkiler arasında:

• Konsantrasyon bozukluğu

• Uyku kalitesinde düşüş

• Hafıza zayıflığı

• Anksiyete ve depresyon eğilimi

Psikiyatrist Dr. Meltem Ersoy, “Sürekli ses bombardımanı, beynin ‘tehdit algı’ sistemini aktif tutar. Bu da kişiyi sürekli stres halinde yaşamaya zorlar.” ifadelerini kullandı.

Türkiye’de Gürültü Haritası

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın son raporuna göre:

• En yüksek gürültü kirliliği İstanbul, Ankara, İzmir, Adana ve Gaziantep’te kaydedildi.

• Kilis, küçük yüzölçümü nedeniyle genel olarak sessiz sayılan iller arasında yer alsa da, kent merkezindeki cadde ve pazar bölgelerinde 68–72 dB arası ses ölçümleri tespit edildi.

• Uzmanlara göre bu seviyeler, uzun süre maruz kalındığında “kalp ve sinir sistemi açısından riskli” sınıfta bulunuyor.

Uzmanlardan 5 Gürültü Koruma Önerisi

1. Kulaklıkla yüksek ses dinlemeyin: 60/60 kuralı (en fazla %60 ses, 60 dakikayı geçmesin).

2. Geceleri pencereyi kapatın: Uyku esnasında gürültü kalp ritmini bozabilir.

3. Kulak tıkacı kullanın: Gürültülü işlerde çalışanlar için en etkili yöntem.

4. Yeşil alanlarda vakit geçirin: Doğal sesler sinir sistemini dengeler.

5. Belediye gürültü hattına bildirin: Sürekli gürültü kaynakları denetime alınabilir.

Haber: Abdurrahman REYHANLI

Aman dikkat! Fazla Ekran Süresi 10 Yıl Yaşlandırıyor