Maliye 10 ayda 50 bin mükellefi inceledi: 220 milyar lira vergi ve ceza

Bakanlık, yılın ilk 10 ayında 50 bin mükellefi inceleyip 220 milyar lira vergi ve ceza önerdi; 1,1 milyon saha denetimiyle beyanları ve tahakkukları artırdı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kayıt dışı ekonomiyle mücadelesi 2025’te de hız kesmeden sürdü. Bakanlık, vergi incelemeleri ve saha denetimlerinde çok kaynaklı verileri yapay zeka destekli programlarla analiz ederek riskli görülen alanlara yoğunlaştı.

Bu kapsamda yılın ilk 10 ayında yaklaşık 50 bin mükellef titizlikle incelendi. Yapılan incelemeler sonucunda önerilen vergi ve ceza tutarı 220 milyar lirayı aştı.

e-İnceleme Sistemi devrede

2025’te devreye alınan e-İnceleme Sistemi ile vergi incelemeleri dijital, güvenli ve hızlı bir şekilde yürütüldü.
Bu dönemde:

• 83 bin izaha davet işlemi yapıldı,

• Bu işlemler sonucunda 6 milyar lira vergi tahakkuk etti.

1,1 milyon saha denetimi

Belge düzeni ve KDV oranlarının kontrolü amacıyla 2024’te 1 milyon 125 bin saha denetimi yapılmıştı.
2025’in ilk 9 ayında ise 1 milyon 110 bin saha denetimi gerçekleştirildi.

Hasılat tespiti uygulaması da 2024’te yasalaştı, 2025’te fiilen devreye alındı. Bu kapsamda yılın 9 aylık döneminde 253 bin denetim yapıldı.

Yüksek gelir grupları ve riskli mükellefler takipte

Geçen yıl kurumlar vergisi beyannamelerine yönelik “Beyanname Gözetim Programı” başlatıldı. Bu çerçevede:

• 40 bin mükellef mercek altına alındı,

• Bunlardan 17 bin 437’si matrahlarını 32 milyar lira artırdı.

“Yüksek Gelir Grupları Gözetim ve Uyum Programı” ile daha önce hiç gelir bildirmeyen 10 bin şirket ortağı riskli mükellef olarak belirlendi. Bu kişilerin 2 bin 843’ü toplam 15 milyar lira matrah artışı yaptı.

Gayrimenkulde gerçek bedel tespiti

Mekansal Veri Analizi Programı sayesinde gayrimenkullerin gerçek alım satım bedellerini tespit etmeye yönelik çalışmalar yürütüldü.

Bu çalışmalar sonucunda son 6 ayda mükelleflerce ilave 1,2 milyar lira tapu harcı beyan edilerek ödendi. Böylece tapu işlemlerinde beyan edilen değerler de yakından izlenmeye başladı.

473 bin mükellef ilk kez beyanname verdi

Bakanlığın çalışmalarıyla beyanname sayıları ve beyan edilen gelirlerde belirgin artış sağlandı.

• 2024 yılına ait kira, ücret, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlara ilişkin beyanname sayısı yüzde 24 artışla 2 milyon 248 bine yükseldi.

• Bu beyannamelerden hesaplanan vergi tutarı iki katına çıktı.

• Bu yıl 473 bin mükellef ilk kez beyanname verdi.

2022’de 2 milyon 250 bin olan gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri) mükellef sayısı, Eylül 2025 itibarıyla yaklaşık 1 milyon artarak 3 milyon 200 bine ulaştı.

Gelir vergisi beyannamelerinde hızlı artış

Ticari, zirai ve serbest meslek kazancı nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanların beyanname sayısı 2,7 milyonu aştı. Bu mükelleflerin beyan ettiği vergi tutarı ise yüzde 90 artışla 143,7 milyar liraya yükseldi.

Gelir vergisi beyanname sayıları yıllara göre şöyle gelişti:

• 2022’de 3,8 milyon,

• 2023’te 4,4 milyon,

• 2024’te ise 5 milyon beyanname verildi.

Program döneminde her yıl hesaplanan vergi tutarı yaklaşık iki katına çıktı.

Denetim standartları geliyor

Bakanlık, bir yandan kayıt dışı ekonomiyi azaltmaya çalışırken bir yandan da mükellef haklarını korumaya dönük adımlar atıyor. Bu kapsamda vergi incelemelerinde uygulanacak denetim standartlarına ilişkin çalışmalar tamamlandı.

Bu standartların önümüzdeki günlerde yayımlanması ve vergi incelemelerinde hem öngörülebilirliği hem de hukuki güvenliği artırması bekleniyor.

Haber: Abdurrahman REYHANLI

Kaynak: Haber7