1) Taş şehir: teraslar ve dar sokaklar
Sarı kalker taşından yapılmış evler, revaklar ve teraslar Mardin siluetini oluşturur. Eski şehirden baktığınızda Mezopotamya Ovası manzarası neredeyse her sokakta karşınıza çıkar. Ulu Cami, Zinciriye ve Kasımiye Medreseleri mimarinin en çok fotoğraflanan duraklarıdır.
2) Telkâri (Midyat gümüşü)
İnce gümüş tellerle yapılan telkâri, Mardin–Midyat hattının alametifarikası. Yüzük, kolye, sepet ve tepsi gibi ürünlerde zarif desenler öne çıkar. Alışverişte ustanın imzasını ve tel kalınlığındaki işçilik farkını sorun.
3) Süryani mirası: manastırlar
Deyrulzafaran Manastırı (şehir merkezine yakın) ve Mor Gabriel (Midyat–Tur Abdin bölgesi) kadim Süryani-Ortodoks geleneğini yaşatır. Kiliseler, el yazmaları ve taş işçiliği, Mardin’in çokkültürlü yapısının canlı kanıtlarıdır.
4) Mardin mutfağı: kaburga dolması ve sembusek
Kaburga dolması: Pirinç, badem/çam fıstığı ve baharatla doldurulmuş kuzu kaburga, yavaş ateşte pişirilir.
Sembusek: İnce hamura kıymalı iç; taş fırında kapalı lahmacun gibi.
İkbebet (irok): İnce bulgurlu içli köfte.
Alluciye: Ekşili erik/böğürtlen ekşisiyle pişen et yemeği.
Harire tatlısı, badem şekeri ve “Mardin (dibek) kahvesi” mutlaka tadın.
5) Bağcılık ve Süryani şarapları
Yörede geleneksel bağcılık sürer; bazı manastırlarda ve yerel üreticilerde Süryani şarabı bulabilirsiniz. Üzüm–pekmez kültürü de güçlüdür.
6) Dara Antik Kenti
Merkeze yakın antik yerleşim Dara, kaya mezarları, sarnıçları ve sur kalıntılarıyla “açık hava arkeoloji dersi” gibidir. Gün batımı ışığı fotoğraf için idealdir.
Mini rehber: Mardin’de ne yenir–ne alınır?
Ne yenir? Kaburga dolması, sembusek, ikbebet, alluciye, harire.
Ne alınır? Telkâri gümüş, badem şekeri, Mardin kahvesi, baharat–dibek karışımları.
1 günlük kısa rota
Sabah Eski Mardin sokakları – Ulu Cami & Zinciriye Medresesi.
Öğle sembusek/kaburga dolması.
Öğleden sonra Deyrulzafaran ziyareti ve Mardin Müzesi.
Gün batımı Dara Antik Kenti; dönüşte telkâri–kahve alışverişi.