Mide Delinmesi Nedir? Mide Delinmesi Belirtileri Nelerdir?

Mide duvarının bütünlüğünün bozulmasıyla, midenin içinde bulunan sindirim sıvıları, asitler ve gıda artıkları karın boşluğuna (periton boşluğu) sızar. Bu sızıntı, karın zarı olarak bilinen peritonun iltihaplanmasına, yani peritonite neden olur. Peritonit, acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi bir enfeksiyon olup, hızla ilerleyerek hayati risk taşıyan durumlara yol açabilir.

Mide Delinmesi (Mide Perforasyonu) Nedir?

Mide delinmesi, mide duvarında oluşan bir yırtılma veya delinme sonucunda, mide içeriğinin karın boşluğuna yayılması durumudur. Bu durum, sindirim sistemimizin en hassas organlarından biri olan midenin, içindeki güçlü sindirim asitleri ve enzimlerle dolu içeriğini kontrol edememesi anlamına gelir. Mide içeriğinin karın boşluğuna sızması, şiddetli bir iltihaplanmaya (peritonit) ve enfeksiyona yol açar. Bu nedenle mide delinmesi, acil müdahale gerektirir ve hayati önem taşır. Mide perforasyonu, genellikle altta yatan bir mide veya onikiparmak bağırsağı ülserinin ilerlemesi sonucunda meydana gelir, ancak farklı nedenleri de olabilir.

Mide Delinmesi Neden Olur?

Mide delinmesi, altta yatan bir mide rahatsızlığına veya dış etkenlere bağlı olarak oluşabilmektedir. Mide delinmesinin en yaygın nedenleri aşağıda sıralanmıştır.

• Mide ve Onikiparmak Bağırsağı Ülserleri: Mide delinmesinin en sık görülen nedeni, tedavi edilmemiş veya kronikleşmiş ülserlerdir. Ülser, mide duvarında derin yaralar oluşturur ve bu yaralar zamanla mide duvarını tamamen aşarak delinmeye yol açabilir. Özellikle Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisinin neden olduğu ülserler ve uzun süreli anti inflamatuar ilaç kullanımı delinme riskini artırır.
   
• İlaç Kullanımı: Bazı ağrı kesiciler, mide mukozasına zarar vererek ülser oluşumuna zemin hazırlar. Bu ilaçların yüksek dozda ve uzun süreli kullanımı, mide delinmesi riskini önemli ölçüde artırır.
   
• Travma: Karın bölgesine alınan künt veya delici darbeler (trafik kazaları, bıçaklanma, düşme) mide duvarında hasara ve delinmeye yol açabilir.
   
• Kanser: Mide kanseri, tümörün büyümesi ve mide duvarını aşındırmasıyla delinmeye neden olabilir.
   
• Yutulan Yabancı Cisimler: Yanlışlıkla yutulan keskin cisimler (balık kılçığı, kürdan gibi) mide duvarını delerek perforasyona yol açabilir.
   
• Stresten Mide Delinmesi: Yoğun ve uzun süreli stresin doğrudan mide delinmesine yol açtığına dair kesin bir bilimsel kanıt olmamakla birlikte, stres mide asit salgısını artırabilir ve mide duvarının koruyucu bariyerini zayıflatabilir. Bu durum, var olan bir ülserin kötüleşmesine veya yeni ülserlerin oluşmasına zemin hazırlayarak dolaylı yoldan delinme riskini artırabilir.

Mide Delinmesi Belirtileri Nelerdir?

Mide delinmesi belirtileri ani başlar ve genellikle çok şiddetlidir. Delinme anında karın boşluğuna sızan mide içeriği, periton zarında ani ve şiddetli bir iltihaplanmaya neden olur. Bu durum, aşağıda belirtilen semptomların ortaya çıkmasına yol açar:

• Ani ve Şiddetli Karın Ağrısı: Aniden gelişen ve kendini şiddetli şekilde belli eden karın ağrısı, mide delinmesinin en belirgin ve en önemli belirtisidir. Ağrı genellikle karın üst bölgesinde başlar ve kısa sürede tüm karın bölgesine yayılır. Ağrı bıçak saplanır gibi tarif edilir ve hasta için dayanılmaz bir seviyeye ulaşabilir.
   
• Şişkinlik ve Karında Sertleşme: Mide içeriği karın boşluğuna yayıldıkça, karın kasları gerilir ve karın bölgesi tahta gibi sertleşir. Bu da, peritonit (karın zarı iltihabı) gelişiminin önemli bir işaretidir.
   
• Bulantı ve Kusma: Mide içeriğinin karın boşluğuna yayılması sindirim sistemini bozabilir, bu da bulantı ve kusmaya neden olabilir.
   
• Omuz Ağrısı: Mide delinmesi, diyafram (göğüs ve karın boşluğunu ayıran kas) altındaki sinirleri tahriş edebilir. Bu durum, sinirlerin ortaklaşa çalıştığı bölgeler olan omuz uçlarında hissedilen yansıma ağrısına neden olabilir.
   
• Hızlı ve Sığ Nefes Alma: Karın ağrısı ve şişkinlik, hastanın derin nefes almasını zorlaştırabilir, bu da hızlı ve sığ nefes almaya yol açar.
   
• Ateş ve Titreme: Peritonit gelişiminin bir sonucu olarak ateş ve titreme görülebilir. Bu, vücudun enfeksiyonla mücadele ettiğinin bir işaretidir.
   
• Hipotansiyon (Düşük Tansiyon) ve Şok Belirtileri: Delinme ve enfeksiyon ilerledikçe, hastanın tansiyonu düşebilir ve nabzı hızlanabilir. Bu durum, septik şokun habercisi olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Mide delinmesinin anlaşılması, bu belirtilerin bir arada görülmesi ve hastanın tıbbi geçmişiyle birlikte değerlendirilmesiyle ortaya çıkar. Şiddetli karın ağrısı şikayeti olan her hastanın bu durum açısından değerlendirilmesi önemlidir.

Mide Delinmesinde Tanı ve Teşhis Yöntemleri Nelerdir?

Mide delinmesi tanısı, hastanın tıbbi geçmişi, fizik muayenesi ve görüntüleme testleri ile konulur.

Fizik Muayene: Doktor, hastanın karın bölgesindeki sertliği, hassasiyeti ve gerginliği kontrol eder.

Radyolojik Görüntüleme: Ayakta çekilen akciğer ve karın grafileri, karın boşluğuna sızan hava kabarcıklarını gösterebilir. Bu durum, delinmenin en önemli bulgularından biridir. Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması, delinme noktasını ve karın boşluğundaki sıvının miktarını daha net bir şekilde göstererek tanıyı kesinleştirir.

Kan Tahlilleri: Enfeksiyonun derecesini belirlemek için beyaz kan hücreleri (lökosit) sayımı ve iltihap belirteçleri (CRP) kontrol edilir.

Mide Delinmesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

Mide delinmesi tedavisi, acil cerrahi müdahale gerektirir. Delinmenin kendiliğinden iyileşmesi mümkün değildir ve tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir. Mide delinmesi ameliyatı, en kısa sürede gerçekleştirilmelidir.

Mide delinmesi ameliyatı

• Acil Cerrahi Müdahale: Ameliyatın amacı, delinmiş olan mide bölgesini onarmak, karın boşluğundaki enfekte içeriği temizlemek ve enfeksiyonun yayılmasını engellemektir. Ameliyat genellikle laparoskopik (kapalı ameliyat) veya açık cerrahi yöntemlerle yapılabilir. Laparoskopik yöntem, küçük kesilerle yapıldığı için hasta için daha konforlu ve iyileşme süreci daha hızlı olabilir.
   
• Yara Onarımı: Cerrah, delinmiş bölgeyi özel dikişlerle kapatır. Delik büyükse veya doku çok zayıfsa, bölgeyi güçlendirmek için doku yaması kullanılabilir.
   
• Karın Boşluğunun Temizlenmesi: Karın boşluğuna yayılan sindirim sıvıları ve yiyecek artıkları, özel solüsyonlarla yıkanarak temizlenir. Bu, peritonit riskini azaltmak için hayati önem taşır.
   
• Antibiyotik Tedavisi: Ameliyat öncesi ve sonrasında geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılarak enfeksiyonla mücadele edilir.
   
• Nazogastrik Tüp Uygulaması: Midenin dinlenmesini sağlamak ve daha fazla sızıntıyı önlemek için burundan mideye uzanan bir tüp (nazogastrik tüp) takılabilir.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci, delinmenin boyutuna, enfeksiyonun şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Hastalar genellikle hastanede birkaç gün veya bir hafta kalır. Tam iyileşme süreci birkaç haftayı bulabilir.

Mide Delinmesini Önlemek Mümkün mü?

Mide delinmesi vakalarının büyük çoğunluğu, tedavi edilmemiş mide veya onikiparmak bağırsağı ülserlerinden kaynaklanır. Bu nedenle, mide sağlığını korumak ve ülser riskini azaltmak, delinmeyi önlemenin en etkili yoludur.

• Düzenli Beslenme: Düzenli ve dengeli beslenmek, mide asit dengesini korumaya yardımcı olur.
   
• Sigara ve Alkol Tüketimini Sınırlama: Sigara ve alkol, mide mukozasına zarar vererek ülser riskini artırır.
   
• İlaç Kullanımına Dikkat: Özellikle ağrı kesicileri doktor kontrolünde ve reçete edildiği şekilde kullanmak önemlidir. Mide koruyucu ilaçlar, riskli hastalarda bu tür ilaçların yan etkilerini azaltabilir.
   
• Stres Yönetimi: Stres, mide asit salgısını artırarak mide sorunlarını tetikleyebilir. Stresle başa çıkma yöntemleri, mide sağlığı için faydalı olabilir.
   
• Helicobacter Pylori Tedavisi: Mide ülserine neden olan H. pylori bakterisinin varlığında, uygun antibiyotik tedavisi ile bu enfeksiyonun giderilmesi önemlidir.

Mide delinmesi, ciddiye alınması gereken ve tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Mide delinmesi belirtileri fark edildiğinde, vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmak hayat kurtarıcı olabilir.

Mide Delinmesi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Mide delinmesi nasıl hissedilir?

Mide delinmesi, genellikle ani ve şiddetli bir karın ağrısıyla başlar. Bu ağrı, bıçak saplanır gibi hissedilir ve kısa sürede tüm karın bölgesine yayılır. Karında sertleşme, şişkinlik, bulantı, kusma ve omuz ağrısı gibi ek belirtiler de görülebilir.

Mide hangi durumlarda delinir?

Mide, genellikle tedavi edilmemiş mide veya onikiparmak bağırsağı ülserleri, uzun süreli ağrı kesici kullanımı, karın bölgesine alınan travmalar, mide kanseri veya yutulan yabancı cisimler gibi durumlarda delinebilir.

Mide delinmesi kaç saat sürer?

Mide delinmesi, ani başlayan ve genellikle şiddetli seyreden bir durumdur. Belirtiler ortaya çıktıktan sonraki ilk birkaç saat, peritonit (karın zarı iltihabı) riskinin hızla arttığı kritik bir dönemdir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiği anda vakit kaybetmeden acil tıbbi yardım alınması hayati önem taşır.

Midede neden delik olur?

Midedeki delik, en yaygın olarak, mide duvarındaki derin yaralar olan ülserlerin ilerlemesi sonucu oluşur. Ülserlerin ana nedenleri arasında Helicobacter pylori bakterisi enfeksiyonu ve uzun süreli ağrı kesici kullanımı yer alır. Nadiren, travma, mide kanseri veya yabancı cisim yutulması da delik oluşumuna yol açabilir.

Mide delinmesi tehlikeli midir?

Evet, mide delinmesi tedavi edilmediği takdirde hayati tehlike arz eden bir durumdur. Delinme sonucunda karın boşluğuna yayılan mide içeriği, peritonit adı verilen ve hızla ilerleyebilen ciddi bir enfeksiyona yol açar. Bu durum, septik şok ve organ yetmezliği gibi ölümcül sonuçlar doğurabilir.

Mide delinmesi ameliyatı nasıl yapılır?

Mide delinmesi ameliyatı, genellikle laparoskopik (kapalı) veya açık cerrahi yöntemlerle yapılır. Ameliyat sırasında cerrah, delinmiş olan bölgeyi dikişlerle onarır ve karın boşluğundaki enfekte içeriği temizler. Ameliyatın amacı, sızıntıyı durdurmak ve peritonit enfeksiyonunu kontrol altına almaktır.

Mide delinmesi kendiliğinden iyileşir mi?

Hayır, mide delinmesi acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur ve kendiliğinden iyileşmez. Delik, mide içeriğinin karın boşluğuna sızmasına ve peritonit adı verilen ciddi bir enfeksiyona yol açar. Bu durum tedavi edilmediği takdirde ölümcül olabilir.

Mide delinmesi ameliyatı ne kadar sürer?

Mide delinmesi ameliyatının süresi, delinmenin boyutuna, hastanın genel durumuna ve cerrahın tercih ettiği yönteme (açık veya laparoskopik) göre değişir. Genellikle 1 ila 3 saat arasında sürebilir.

Mide delinmesi ameliyatı sonrası nelere dikkat edilmeli?

Ameliyat sonrası hastaların beslenmesine dikkat etmesi, doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanması ve fiziksel aktiviteyi kademeli olarak artırması gerekir. Doktor, iyileşme sürecinde ne zaman normal yeme alışkanlıklarına dönebileceği konusunda yönlendirme yapacaktır.

Mide delinmesi ameliyatının riskleri nelerdir?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, mide delinmesi ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, yara iyileşme sorunları ve anesteziye bağlı komplikasyonlar yer alır. Ancak bu riskler, tedavi edilmemiş mide delinmesinin potansiyel ölümcül sonuçlarına göre çok daha düşüktür.

Stresten mide delinmesi olur mu?

Doğrudan stresten mide delinmesi olmaz, ancak uzun süreli ve yoğun stres, mide asit salgısını artırarak ve mide mukozasını zayıflatarak var olan ülserlerin kötüleşmesine veya yeni ülserlerin oluşmasına zemin hazırlayabilir. Bu da dolaylı yoldan delinme riskini artırır.

Mide delinmesinde ağrı kesici alınır mı?

Hayır, mide delinmesinden şüpheleniliyorsa ağrı kesici veya herhangi bir ilaç kesinlikle alınmamalıdır. Birçok ağrı kesici mide kanaması ve delinme riskini artırabilir. Acil tıbbi yardım alınmalı ve ilaç kullanımı konusunda doktora danışılmalıdır.

Haber Merkezi

-------