Kilis Kadınının Üstün Başarıları

Metin MERCİMEK

Kadınlarımızın yaşam tarzına bir göz attığımız da yeri geldiğinde şefkatli bir anne, yeri geldiğinde toplumsal roller arasında sorumluluğu sırtlanan, yeri geldiğinde çok başarılı bir iş kadını, yeri geldiğinde korku ve cesareti dengeleyen ve yeri geldiğinde muhteşem bir ev kadını olduğunu görürüz. İşte bu ağır yükleri taşıyan kadınlardan biri de Kilis kadınlarıdır. Kilis kadının gerek düşünce yapısı gerek cesareti gerek çalışkanlığı ve sanata olan sevgisi şiirleriyle ortaya çıkmıştır. Özellikle şiir sanatında ilerleme kaydeden Kilisli Fasiha Hanım, divan şairi olarak tanınmıştır. 18. Yüzyılda ülkemizde kadın adına pek rastlanmayan tarihlerde Farsça, Arapça bilen ve ilim irfan sahibi olan Şair Fasiha Hanım’ı görmekteyiz.

Vakfımız Yönetim Kurulu tarafından yapmış olduğumuz araştırmalar neticesinde, Kilis kadınının yıllara dayanan yaşam tarzını inceledik ve nice önemli değerlere sahip olduklarını gördük. Onlar gerek düşünce yapısıyla gerek cesaretiyle gerek çalışkanlığıyla gerek şiir sanatıyla kendini ispat etmeyi çok iyi bilmiştir. Özellikle şiir sanatında açık yüreklilik gösteren ve divan şairlerimizden biri olan Fasiha Hanım, şiirlerinde bir ayrıcalık yaratmıştır. İlim irfan sahibi olan Fasiha Hanım, cesaret fışkıran duygu ve düşüncesini manzume yazılarında açıkça ortaya koymuştur.

Kilis kadınının diğer önemli özelliklerinden biri de, 6 Aralık 1919- 7Aralık 1921 yılları arasında Kilis’in düşmanlara karşı direnişinde göstermiş olduğu cesaretli davranış yapısıdır. Hepimizin bildiği üzere 20 günlük evli olan Fatirenni (Güzel Fatma) adındaki kadınla Çerçili Ayşo adlı kahraman kadınlarımız, düşman işgalini görünce, “Düşmana kurşun sıkmayanın eteğimiz başına geçsin!” diyerek ilk kurşunu kendileri atmıştır. Kilis kadınının bu eşsiz cesareti, onun düşüncesinde ayırt edilemeyen bir insan gücünün var olduğunu göstermiştir.

Yine Kilis kadınının güzel düşüncelerinden biri de, ekmeye verdiği değerin üstünlüğüdür. Bu değer, evlerde arta kalan ekmeklerin kurutularak yemeğe dönüştürülmesi olayıdır. Yani kurutulan ekmeği “Ekmek Aşı” adı altında lezzetli bir yemek haline getirmesidir. Dünyanın hiç bir yöresinde görülmeyen bu davranış, belki de  analık duygusunun en kutsal bir örneğini ortaya koymuştur. Bakınız bu konuda Vakfımız Denetleme Kurulu Üyesi Metin Mercimek'in aşağıdaki şiirinde de görüldüğü üzere, Kilis kadınının ne kadar maharetli olduğunu bizlere göstermiştir:

KİLİS KADINI ÇALIŞIR HİÇ YORULMAZ

ARTAN HER EKMEĞİ KURUTUR ASLA ATMAZ

BUNUN KUTSAL DEĞERİNİ İYİ BİLİR

EKMEK AŞI YAPAR YORULMAKTAN KAÇMAZ.

Metin MERCİMEK

("Kilis Kadını" şiirinden bir dörtlük)

Diğer taraftan Kilis kadınının düşünce yapısından ileri gelen bir yönü de mantıklı davranış sergilemesidir. Bu düşünce biçimi, hepimizin yakından bildiği “Zeytin Yaprağı Yeşil, Altında Kahve Pişir” Kilis türküsünün son bağlantı dörtlüğünde çok güzel vurgulanmaktadır. Şimdi bu anlamlı türkümüzün bağlantı dörtlüğünü birlikte görelim:

SANDIK SANDIK ÜSTÜNE

BASMAM SANDIK ÜSTÜNE

KIRK YIL KOCASIZ KALSAM

VARMAM KUMA ÜSTÜNE.

Kilis kadını, bu dörtlüğün birinci ve ikinci mısrasında, ‘yaş tahtaya basmam’ yorumunu getirmekte, diğer üçüncü ve dördüncü mısralarda ise, mantıklı bir davranış görüşünü sergileyerek ‘özgürlük’ düşüncesini” ortaya koymaktadır.

Görüldüğü üzere, Kilis kadınının düşünce yapısında birçok üstün değerlerin olduğunu görmekteyiz. Her konuda mantıklı davranışları, yeri geldiğinde cesaretli tutumları, şiir sanatındaki etkin yaklaşımları ve özgürlük anlayışını ortaya koyan Kilis kadınlarının bu eşsiz meziyetlerini, Kilis Vakfı Yönetim Kurulu olarak candan kutluyoruz.

İSTANBUL KİLİS VAKFI YÖNETİM KURULU ÜYELERİ